کیست اپیدرموئید (کیست اپیدرمال) توده ی خوش خیمی است که در ناحیه اینفاندیبولوم یا بخش بالایی فولیکول مو به وجود آمده و در لایه نازکی از اپیتلیوم قرار می گیرد. کیست های اپیدرموئید اغلب روی سر، گردن، پشت یا اندام تناسلی (کیست اپیدرمال تناسلی) دیده می شوند. اندازه آنها از بسیار کوچک (میلی متر) تا اینچ متغیر است. آنها مانند یک برآمدگی کوچک به نظر می رسند و پوست روی آن می تواند به رنگ پوست، سفید یا زرد باشد. آنها پر از بقایای کراتین سفید مانند پنیر هستند.
نام های دیگر کیست اپیدرموئید:
- کیست اپیدرمال
- کیست گنجایشی اپیدرمال
- کیست اپی تلیال
- کیست اینفاندیبولار فولیکولی
- کیست اینفاندیبولار
- کیست کراتین
- کیست سبابه
عکس کیست اپیدرمال:
چه کسانی به کیست اپیدرموئید (کیست اپیدرمال) مبتلا می شوند؟
کیست های اپیدرموئید، معمولاً در افراد بالغ، به ویژه در سنین جوانی تا میانسالی ظاهر می شوند. این بیماری در مردان دو برابر بیشتر از زنان اتفاق می افتد. اختلالات ژنتیکی که ممکن است احتمال خطر ابتلا به کیست های اپیدرموئید چندگانه را افزایش دهند، شامل موارد زیر می شوند:
- سندرم گاردنر
- سندرم پاکونیشی مادر زادی نوع 2
- سندرم خال سلول پایه
علل تشکیل کیست اپیدرمیس
کیست اپیدرمیس معمولاً بر اثر یک واحد پلاسبوس مسدود شده اتفاق می افتد. تشکیل کیست اپیدرموئید ممکن است بعلت آسیب دیدن سلولهای اپیدرمال نواحی بدون موی بدن مانند باسن، کف دست، یا کف پا باشد که در آنجا کراتین در کیسه ای با لایه ی پوشاننده ی اپیتلیوم جمع می شود.
مشخصات یک کیست اپیدرموئید عبارتند از:
- توده هایی سفت و به رنگ گوشت یا زرد رنگ هستند که روی سطح پوست حرکتی ندارند، اما معمولا در لایه های عمیق تر پوست حرکت می کنند.
- قطر 1 تا 3 سانتی متر
- دارای یک نقطه ی مرکزی
- ترشح چرک پنیری مانند بد بو از نقطه ی مرکزی
کیست های اپیدرموئید روی صورت و میان تنه (برای مثال، قفسه سینه و شانه ها) بیشترین شیوع را دارند، اما تقریباً در هر جای دیگری از بدن می توانند ظاهر شوند. کیست های اپیدرموئید روی آلت تناسلی نیز ممکن است ایجاد شوند.
عوارض کیست اپیدرموئید
پارگی یک کیست اپیدرموئید (کیست اپیدرمال) می تواند منجر به التهاب، قرمزی و حساسیت شود. این پارگی می تواند به علت ضربه یا عفونت باکتریایی باشد. برش جراحی می تواند منجر به خونریزی، عفونت باکتریایی ثانویه و ایجاد جای زخم شود. اکر کیستی پاره شود و یا کپسول آن به طور کامل برداشته نشود، می تواند مجددا ظاهر شود. کارسینوم سلول سنگفرشی پوست ممکن است به ندرت در داخل یک کیست اپیدرموئید ایجاد شود.
تشخیص کیست اپیدرموئید
معمولاً پزشک می تواند به راحتی یک کیست اپیدرموئید را تشخیص دهد ولی برای اطمینان، از آزمایشات بالینی استفاده می کند. معمولاً نیازی به نمونه برداری نیست. اما ممکن است این ضایعات به دلایل زیبایی یا عوارض برداشته شوند. موارد زیر مشخصات بافت شناسی کیست اپیدرموئید هستند:
- یک برآمدگی در زیر پوست (درمیس)
- تک حفره ای
- یک پوشش اپیتلیال بدون برجستگی و با یک لایه ی دانه دانه ای با گرانول هایی به نام کراتوهیالین
در ارزیابی اولیه ی یک توده ی بافت نرم می توان از سونوگرافی استفاده کرد، اما معمولاً برای بررسی یک کیست اپیدرموئید معمولی، نیازی به انجام این کار نیست.
تشخیص افتراقی کیست اپیدرموئید
لیپوم: یک برآمدگی 10-2 سانتی متری متحرک در زیر پوست و به شکل تخم مرغ، با سطحی نرم و صاف کیست تریکیلمال: این کیست ها از فولیکول مو شکل می گیرند و یک گره ی زیرپوستی 0.5 تا 5 سانتی متری سخت و متحرک، بدون حفره مرکزی هستند. این کیست دارای یک کپسول ضخیم می باشد که معمولاً به راحتی پاره نمی شود.
کیست کاذب آکنه: این کیست فاقد کپسول است و معمولاً با علائم دیگر آکنه مانند کمدون، جوش های التهابی و گره همراه است.
کیست کاذب میوکسید: یک برآمدگی لاستیک مانند شفاف
کیست درموئید: همان کیست مویی است که معمولاً از اوایل کودکی آغاز می شود.
پاپیلوماویروس انسانی (HPV) : مربوط به کیست اپیدرمال، ضایعه ای با یک سطح سخت کراتینوز
درمان کیست اپیدرموئید
اکثر کیست های اپیدرموئید ساده و کوچک، نیازی به درمان ندارند. اثر بخش ترین درمان برای یک کیست اپیدرموئید، برداشتن آن با جراحی است. خارج کردن کیست به طور کامل، احتمال بروز مجدد آن را کاهش می دهد. این کار پس از پارگی کیست معمولاً سخت می شود. معمولاً پس از جراحی، بررسی بافت شناسی کیست، برای اطمینان از بدخیم نبودن آن توصیه می شود. در صورت عفونت کیست، آنتی بیوتیک تجویز می شود و کیست باید به طور کامل تخلیه و خارج شود.
کیست های اپیدرموئید معمولاً خوش خیم هستند و رشد آهسته ای دارند و به ندرت تبدیل به یک توده ی بدخیم می شوند. گاهی اوقات، این کیست ها بدون مداخله، خود به خود درمان می شوند.
