هدف این مقاله، ارائه اطلاعاتی در مورد پمفیگوئید بارداری است. این مقاله به تعریف این شرایط می پردازد، علل بروز آن را شرح می دهد و به شما می گوید که برای رفع آن چه کارهایی باید انجام دهید.
پمفیگوئید بارداری چه بیماری است؟
پمفیگوئید حاملگی، نوعی اختلال پوستی نادر است که به صورت تاول های بزرگ خود را نشان می دهد. این بیماری معمولاً در اواسط بارداری تا پایان آن (13 تا 40 هفتگی یا در سه ماهه ی دوم و سوم بارداری) به شکل راش های خارش دار نمایان می شود و سپس این راش ها تبدیل به تاول می شوند.
این شرایط ممکن است در بارداری های بعدی عود کند و گاهی اوقات زنانی که قرص ضد بارداری خوراکی مصرف می کنند یا عادت ماهیانه آنها پس از بارداری شروع می شود، درگیر این اختلال پوستی می شوند. این بیماری در گذشته به هرپس بارداری معروف بوده است اما از آنجا که این بیماری هیچ ارتباطی با ویروس هرپس (تبخال) ندارد، تغییر نام پیدا کرده است.
چه چیزی موجب بروز پمفیگوئید بارداری می شود؟
پمفیگوئید بارداری، یک بیماری خود ایمنی نادر است که به صورت تاول روی پوست ایجاد می شود. در زمان بارداری، سیستم ایمنی بدن مادر نسبت به پوست خود واکنش نشان می دهد و موجب ترک خوردن پوست و تشکیل تاول می شود. مطالعات نشان می دهند که بخشهای بسیار کوچکی از بافت جفت، وارد جریان خون مادر می شوند و باعث می شوند که سیستم ایمنی بدن او فعال شود و آنتی بادیهایی را تولید کند که به پوست حمله می کنند.
تصور می شود که هورمون های زنانه (به طور ویژه استروژن) شرایط را بدتر می کنند. به همین دلیل است که این شرایط با افزایش سطوح استروژن در بارداری رخ می دهد و در زمان مصرف قرص های ضد بارداری حاوی استروژن، دوباره عود می کند.
آیا پمفیگوئید بارداری ارثی است؟
خیر ولی این بیماری با بیماری های خود ایمنی دیگر (که ممکن است در بین اعضای یک خانواده رخ دهد) مانند بیماری تیروئید و کم خونی خطرناک مرتبط است.
پمفیگوئید بارداری چه علائمی دارد؟
خارش در این بیماری پوستی شایع است و راش های تاول دار اغلب در اطراف ناف، بیرون می زنند. این بیماری با لکه های قرمز برجسته ای مانند کهیر (پلاک) شروع می شود و معمولاً روی تنه، کمر، باسن و دست و پا ها رخ می دهد. صورت، پوست سر و غشا های مخاطی (دهان و ناحیه ی تناسلی) معمولاً درگیر نمی شوند.
سپس ظرف یک تا دو هفته، روی لکه های قرمز تاول های بزرگی به وجود می آید. این تاول ها حاوی مایع شفافی هستند که گاهاً ممکن است خون آلود باشند. تاول ها معمولاً بدون بر جای گذاشتن اثری، بهبود پیدا می کنند.
پمفیگوئید بارداری چگونه تشخیص داده می شود؟
معمولاً ظاهر و رفتار راش بسیار معمولی است و پزشک به راحتی می تواند آن را تشخیص دهد. گرچه، راش ها قبل از ظاهر شدن می توانند شبیه به بیماری های پوستی دیگر باشند. بنابراین، پزشک ممکن است برای تأیید تشخیص خود و بررسی آنتی بادی های بدن، یک نمونه برداری از پوست و یک آزمایش خون انجام دهد.
آیا پمفیگوئید بارداری قابل درمان است؟
خیر، اما با درمان قابل کنترل است. علائم این بیماری اغلب در اواخر بارداری بهبود پیدا می کنند، اما 80% از زنان در زمان زایمان، این راش ها را تجربه می کنند. علائم معمولاً چند روز یا چند هفته بعد از زایمان از بین می روند، اما این بیماری ممکن است در برخی از زنان تا چند ماه فعال بماند و نیاز به درمان مداوم داشته باشد.
شروع دوباره ی عادت ماهیانه، مصرف داروهای ضد بارداری و نیز بارداری های بعدی همگی می توانند موجب بروز مجدد این شرایط شوند.
از کرم های استروئیدی می توان برای درمان نواحی درگیر استفاده کرد. برخی از نواحی پوست را می توان پانسمان کرد و برای کاهش خارش و تسکین نواحی زخم شده می توان از کرم ها یا پماد های مرطوب کننده استفاده کرد. مرطوب کننده ها، کرم ها، لوسیون ها و پمادها حاوی روغن هایی هستند که می توانند آتش زا باشند. زمانی که محصولات مرطوب کننده با پانسمان، لباس، رختخواب یا مو تماس پیدا کنند، سیگار کشیدن یا هر شعله ی دیگری می تواند باعث آتش سوزی شود.
بیمارانی که از محصولات مراقبت پوست استفاده می کنند، برای کاهش خطر آتش سوزی لباس، مو یا رختخواب خود، باید در کنار شعله ی آتش بسیار مراقب باشند. آنها باید از سیگار کشیدن اجتناب کنند و یا از افراد سیگاری دوری کنند. شمع ها نیز ممکن است خطر آتش سوزی داشته باشند. توصیه می شود لباس هایی را که به مرطوب کننده ها آغشته می شوند، به طور مرتب بشویید. برای تسکین خارش می توان از آنتی هیستامین های خوراکی (مناسب برای مصرف بارداری) استفاده کرد.
همچنین، برای کنترل تاول ها و خارش ممکن است نیاز به مصرف قرص های استروئیدی باشد. برای پیشگیری از عود این بیماری پس از زایمان، در انتهای بارداری باید دوز قرص های استروئیدی را افزایش داد. اگر این بیماری شدید باشد یا به درمان با کرم های استروئیدی پاسخ ندهد، باید از داروهای دیگری که سرکوب کننده سیستم ایمنی هستند استفاده کرد.
آیا جنین درگیر این بیماری پوستی می شود؟
گاهی اوقات به دلیل انتقال آنتی بادی های مادر به جفت، نوزاد نیز پس از زایمان دچار راش های تاولی می شود. این شرایط نادر است و فقط در 5 تا 10 درصد موارد رخ می دهد. این راش ها تا 6 هفته پس از زایمان و تا زمانی که آنتی بادی های مادر از بدن نوزاد پاکسازی شوند، می توانند دوام داشته باشند.
معمولاً این راش ها با کرم هایی مانند کرم های استروئیدی و مرطوب کننده ها بهبود پیدا می کنند. در این شرایط احتمال زایمان زودرس وجود دارد و نوزاد ممکن است در مقایسه با نوزادان طبیعی، نسبتاً کوچکتر باشد. این خانم باردار باید تحت نظر ماما و یا متخصص زنان باشد و شرایط او به دقت بررسی شود..
آیا در این شرایط، زایمان طبیعی امکان پذیر است؟
بله، معمولاً تا زمانی که بیمار مشکل دیگری نداشته باشد، برای این شرایط نیازی به سزارین نیست. 20% از زنان مبتلا در فرج و واژن خود دچار تاول می شوند.
آیا درمان ها برای نوزاد و مادر خطری ندارند؟
مصرف داروهای استروئیدی خوراکی به معنای افزایش احتمال ابتلای مادر به دیابت و فشار خون می باشد. بررسی منظم فشار خون و ادرار و نیز انجام سونوگرافی بسیار مهم است. زنانی که برای یک دوره طولانی، داروی استروئیدی مصرف می کنند، نباید مصرف آن را به یکباره قطع کنند و باید توصیه های پزشک را دنبال کنند و درمان را به تدریج کاهش دهند.
آیا زنان مبتلا به پمفیگوئید بارداری هنوز می توانند به نوزاد خود شیر دهند؟
بله، شیردهی حتی در حین مصرف قرص های استروئیدی مشکلی ندارد. زیرا تنها مقدار استروئید بسیار کمی جذب شیر مادر می شود. برخی از شواهد نشان می دهند که شیردهی ممکن است باعث بهبودی این شرایط شود.
