لیکن اسکلروز یک بیماری التهابی و مزمن پوستی است که می تواند پوست برخی از نواحی بدن را درگیر کند. اما لیکن اسکلروز در مردان، بیشتر در پوست آلت تناسلی و سر آلت اتفاق می افتد (لیکن اسکلروز تناسلی). تمام مردان در هر سنی می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
در برخی از افراد، لیکن اسکلروز در نقاط دیگر بدن دیده می شود. این بیماری باعث ایجاد لکه های سفید رنگی روی پوست شده و هیچ گونه درد یا ناراحتی ای به همراه ندارد.
در این بیماری پوست آلت تناسلی قرمز و ملتهب می شود. همچنین، ممکن است پوست این ناحیه دچار ترک های کوچک، زخم، خونریزی یا تاول های کوچک خونی شود. پوست ملتهب، بعد از مدتی سفید و نازک می شود. از طرف دیگر، ممکن است ضخیم شده و دچار خشکی و زبری شود. ایجاد این لکه های پوستی می تواند ظاهر پوست آلت تناسلی و نوک آن را تغییر دهد. در مواردی که پوست ختنه گاه زبر می شود، می تواند مانند یک حلقه یا یک بند محکم دور آلت تناسلی به نظر برسد.
در برخی موارد، پوست ختنه گاه بسیار ضخیم شده و شما نمی توانید نوک آلت تناسلی خود را به راحتی تمیز کنید. در صورت مواجهه با این امر بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید. زیرا در صورت عدم درمان این مشکل، خطر ابتلا به سرطان افزایش می یابد.
علت لیکن اسکلروز در مردان
علت دقیق لیکن اسکلروز در مردان مشخص نیست. اما طبق آمار، این بیماری در مردانی که در سن بسیار پایین (ابتدای دوران کودکی) ختنه شده اند، اتفاق نمی افتد. لیکن اسکلروز نشانه ی عفونت نیست و با اینکه در ناحیه ی تناسلی مردان مشاهده می شود، به شریک جنسی شما منتقل نخواهد شد.
لیکن اسکلروز در برخی از مردانی که مبتلا به بیماری های خود ایمنی هستند (مانند دیابت یا بیماری های تیروئید) بیشتر دیده شده است. البته، زنان مبتلا به بیماری های خود ایمنی بیشتر از مردان به لیکن اسکلروز مبتلا می شوند. یکی دیگر از مشکلاتی که به لیکن اسکلروز مربوط می شود، مشکلات آلرژیک مثل اگزما، آسم و تب یونجه می باشد.
در هر صورت، ختنه می تواند خطر این بیماری را کاهش دهد، اما صد در صد از سرطان آلت تناسلی پیشگیری نمی کند.
آیا لیکن اسکلروز آلت تناسلی ارثی است؟
اگرچه برخی از آمارها نشان داده اند که ممکن است در یک خانواده، چند نفر به این بیماری مبتلا شده باشند، اما معمولاً لیکن اسکلروز ارثی نیست.
علائم و نشانه های لیکن اسکلروز آلت تناسلی
شما ممکن است احساس ناراحتی، خارش، سوزش و زخم در این ناحیه داشته باشید. این احساس در طول رابطه ی جنسی یا بعد از آن شدیدتر می شود. معمولاً در لیکن اسکلروز آلت تناسلی، پوست ختنه گاه زمخت تر و سفت تر می شود. بنابراین، در حین رابطه جنسی ممکن است پوست ساییده شده یا دچار پارگی و خون ریزی شود.
زمانی که ناحیه ی نوک آلت تناسلی درگیر لیکن اسکلروز می شود، ممکن است در ادرار کردن دچار مشکل شوید و ادرار به صورت اسپری از آلت شما خارج شود. با این وجود، بسیاری از مردان هیچ علائم خاصی ندارند.
تشخیص لیکن اسکلروز در مردان
معمولاً پزشک متخصص با معاینه ی فیزیکی و مشاهده ی پوست ناحیه ی آسیب دیده، می تواند این بیماری را تشخیص دهد. در برخی موارد، پزشک از پوست آن ناحیه نمونه برداری انجام داده تا با بررسی این نمونه ی کوچک زیر میکروسکوپ بتواند از تشخیص بیماری مطمئن شود.
این عمل معمولاً در صورت وجود زخم باز یا پوست ضخیم انجام می شود. بیوپسی پوست یا نمونه برداری با تزریق بی حسی موضعی انجام شده و معمولاً برای بستن زخم نیاز به بخیه دارد.
آیا لیکن اسکلروز در مردان قابل درمان است؟
با وجود اینکه در برخی از مردان، ختنه می تواند لیکن اسکلروز آلت تناسلی را درمان کند، اما مواردی دیده شده که بعد از ختنه بیماری آنها عود کرده یا تشدید شده است. لیکن اسکلروز خود به خود درمان نمی شود، اما در صورت استفاده از روش درمانی درست، شما ممکن است هیچ علائمی را تجربه نکنید.
درمان لیکن اسکلروز آلت تناسلی مردان
برای پیشگیری از التهاب و نرم تر شدن پوست آسیب دیده، از پماد های استروئیدی قوی مانند کلوبتازول پروپیونات و دیفلوکورتولون والرات استفاده می شود. مصرف این پماد ها احتمال نیاز به جراحی را کاهش می دهد. لطفاً به هشدارهای بروشور این پمادها توجه نکنید. در بخش هشدارهای بروشور این پمادها نوشته شده است: از استعمال این پماد در ناحیه پوست آلت تناسلی خودداری کنید.
اما اگر شما به لیکن اسکلروز مبتلا هستید، استفاده از این پماد ها در این ناحیه بسیار ایمن است و مشکلی برایتان ایجاد نمی کند. برای آگاهی از مقدار و زمان مصرف با پزشک متخصص خود مشورت کنید. پس از گذراندن دوره درمان اولیه، شما به کنترل بیماری احتیاج دارید. این مرحله شامل استفاده ی منظم از مرطوب کننده ها و کرم های استروئیدی (شاید قوی تر) می باشد.
چون این پمادها تأثیری روی پوست ضخیم نداشته و آنها را نازک و نرم نمی کنند. البته، تئوری هایی در مورد اینکه مصرف این پماد ها باعث افزایش خطر سرطان آلت تناسلی می شود، وجود دارد. در صورتی که پوست ختنه گاه بسیار سفت و ضخیم شده و با پماد ها و کرم ها درمان نشود، شما باید برای ختنه یا جراحی های دیگر به یک اورولوژیست مراجعه کنید. ختنه یا جراحی می تواند شامل درمان لیکن اسکلروز نوک آلت تناسلی هم باشد.
اگر نوک آلت تناسلی شما در اثر لیکن اسکلروز، به شدت تنگ شده و ادرار به راحتی از آن خارج نشود، متخصص اورولوژی ممکن است به آرامی آن را بکشد و پمادهای استروئیدی را در ناحیه ی مورد نظر استعمال کند. در غیر این صورت، شما ممکن است به جراحی نیاز داشته باشد. بنابراین، در صورت مشکل در ادرار به پزشک مراجعه کنید.
توصیه هایی برای لیکن اسکلروز آلت تناسلی مردان
اگر به لیکن اسکلروز آلت تناسلی مبتلا هستید، موارد زیر را رعایت کنید:
✔️ از شستن آلت تناسلی با صابون خودداری کنید. به جای صابون از یک شامپوی کرمی حاوی نرم کننده ی پوست برای شست و شو استفاده کنید. شما می توانید از انواع کرم های غیر عطری نیز برای این منظور استفاده کنید. اما به یاد داشته باشید که کرم های محلول در آب می توانند باعث تحریک جنسی شما شوند، پس بهتر است از استفاده از این کرم ها خودداری کنید.
✔️ بعد از ادرار، پوست این ناحیه را با دقت خشک کنید. سعی کنید هیچ ادراری روی پوست باقی نماند.
✔️ استفاده ی مداوم از مرطوب کننده یا کرم های حاوی پارافین زرد (مانند وازلین) می تواند جذب ادرار از طریق پوست را کاهش دهد.
✔️ موهای ناحیه ی تناسلی خود را کوتاه کنید تا بین پوست آلت و ختنه گاه گیر نکند.
✔️ برای رابطه ی جنسی از لوبریکانت (روان کننده) استفاده کنید. استفاده از لوبریکانت میزان اصطکاک را کاهش می دهد.
✔️ از مصرف دخانیات خودداری کنید. سیگار کشیدن می تواند احتمال ابتلا به سرطان را در شما افزایش دهد.
✔️ خودآزمایی منظم برای تمام مردانی که مبتلا به لیکن اسکلروز آلت تناسلی هستند توصیه می شود. در صورت مشاهده ی هر گونه تغییر در پوست آلت تناسلی، پس از استفاده از کرم های استروئیدی به پزشک مراجعه کنید. این تغییرات می تواند شامل ضخیم شدن پوست، درد مداوم پوست یا ایجاد شدن زخم باشد. در این حالت، پزشک ممکن است برای آزمایش سرطان پوست، نمونه برداری انجام دهد.
