ملانوما یک نوع خطرناک از سرطان های پوست است که در سلول هایی به نام ملانوسیت ایجاد می شود. گرچه ملانوما نسبت به کارسینوم سلول قاعده ای (BCC) و کارسینوم سلول سنگ فرشی (SCC) شیوع کم تری دارد، اما خطرناک تر است، زیرا در صورت عدم درمان در مراحل اولیه، می تواند به سرعت به اندام های دیگر گسترش پیدا کند.
فقط 30-20% ملانوماها در خال های از پیش موجود، ایجاد می شوند. این در حالی است که 80-70% آن ها در پوست های به ظاهر نرمال ایجاد می شوند.
ملانوسیت چیست؟
ملانوسیت ها سلول های پوستی هستند که در لایه فوقانی پوست یافت می شوند. این سلول ها، رنگدانه ای به نام ملانین تولید می کنند که رنگ پوست را ایجاد می کند. دو نوع ملانین وجود دارد: eumelanin و pheomelanin. وقتی پوست در معرض پرتو فرابنفش (UV) نور خورشید یا سولاریوم قرار می گیرد، این پرتو به پوست آسیب می زند و باعث می شود که ملانوسیت ها ملانین بیش تری تولید کنند، اما فقط eumelanin می تواند با تیره یا قهوه ای کردن پوست، از آن محافظت کند.
ملانوما زمانی ایجاد می شود که آسیب DNA بر اثر آفتاب سوختگی ناشی از پرتو UV باعث ایجاد تغییرات (جهش) در ملانوسیت ها شده و منجر به رشد سلولی کنترل نشده می شود.
درباره ملانین چه می توان گفت؟
در حالی که eumelanin می تواند از پوست در برابر آسیب ناشی از نور خورشید محافظت کند، pheomelanin این توانایی را ندارد. به همین دلیل است که به دلیل کمبود eumelanin، افراد سفید پوست نسبت به آسیب ناشی از نور خورشید، سوختگی و سرطان پوست آسیب پذیری بیش تری دارند.
ملانوما چه شکلی است؟
ملانوما به شکل ها، اندازه ها و رنگ های مختلفی ایجاد می شود. به همین دلیل است که در بسیاری از موارد، ملانوما علایم هشدار دهنده زیادی ندارد. تشخیص ملانوما در مراحل اولیه بسیار حیاتی است.
ملانوما تا چه میزان خطرناک است؟
اگر ملانوما در مراحل اولیه تشخیص داده شده و درمان شود، قابل درمان است. اما زمانی که ملانوما به قسمت های عمیق تر پوست یا سایر بخش های بدن منتشر شده باشد، درمان آن سخت تر است و ممکن است کشنده باشد.
✔️ تخمین زده می شود که میزان بقای 5 ساله برای بیماران امریکایی که ملانومای آن ها در مراحل اولیه تشخیص داده شده است، حدود 99 درصد است.
✔️ تخمین زده می شود که 7180 نفر (4600 مرد و 2580 زن) در سال 2021 در اثر ملانوما خواهند مرد.
گستردگی ملانوما تا چه میزان است؟
- تخمین زده می شود که در سال 2021، در امریکا، 207390 مورد ملانوما تشخیص داده خواهد شد.
- از میان آن ها، 106110 مورد، غیر تهاجمی و محدود به لایه سطحی پوست (در جا) خواهد بود. همچنین برآورد می شود که 101280 مورد، مهاجم بوده و به لایه دوم پوست نفوذ می کند.
چهار نوع اصلی ملانومای پوستی چیست؟
ملانومای سطحی منتشر
آنچه که شما باید بدانید: این نوع، شایع ترین فرم ملانوما است.
چگونه و کجا ایجاد می شود: این نوع ملانوما می تواند از یک خال از پیش موجود منشأ بگیرد یا به صورت یک زخم جدید ایجاد شود. زمانی که از یک خال پوستی از قبل موجود نشأت بگیرد، تا پیش از آنکه به قسمت های عمقی تر نفوذ کند، برای مدتی در سطح پوست رشد می کند. گرچه این نوع ملانوما می تواند در هر قسمتی از بدن ایجاد شود، اما به احتمال بیش تر، در مردان در بالا تنه و در زنان در پاها و در هر دو جنس در قسمت فوقانی پشت ایجاد می شود.
چه شکلی است: ممکن است به صورت یک ضایعه پوستی مسطح یا کمی برآمده، تغییر رنگ داده و نا متقارن با حدود نامنظم، خود را نشان دهد. رنگ هایی مانند قهوه ای سوخته، قهوه ای، سیاه، قرمز/صورتی، آبی یا سفید دارد. همچنین ممکن است رنگدانه های کمی داشته و به رنگ صورتی یا همرنگ پوست (غیر ملانوتیک) باشد.
Lentigo maligna
آنچه که باید بدانید: این فرم از ملانوما، اغلب در افراد مسن ایجاد می شود. زمانی که این نوع سرطان، تهاجمی می شود یا به قسمت های دور از محل اولیه انتشار می یابد، به بیماری، ملانومای Lentigo maligna گفته می شود.
چگونه و کجا ایجاد می شود: این نوع ملانوما، مشابه نوع سطحی منتشر است و در ابتدا، نزدیک به سطح پوست رشد می کند. تومور، اغلب در محل هایی از پوست صورت، گوش ها، بازو ها یا بالا تنه که توسط آفتاب آسیب دیده است ایجاد می شود.
چه شکلی است: ممکن است به شکل یک ضایعه پوستی مسطح یا کمی برآمده، شبیه به خال با حدود نامنظم باشد. رنگ آن معمولاً آبی تیره است، اما می تواند به رنگ قهوه ای سوخته تا قهوه ای یا قهوه ای تیره، تغییر یابد.
ملانومای acral lentiginous
آنچه که باید بدانید: شایع ترین فرم ملانوما است که در افراد رنگین پوست، مانند افرادی که نیاکان آن ها افریقایی بودند، مشاهده می شود.
چگونه و کجا ایجاد می شود: معمولا در مناطق مجاور بافت سخت، مانند زیر ناخن ها و روی کف پاها و کف دست ها ایجاد می شود.
چه شکلی است: ممکن است به صورت یک تکه سیاه یا قهوه ای باشد.
برای شخصی که آهنگ ساز بود، ملانومای acral lentiginous تشخیص داده شد و در نهایت در سن 36 سالگی جان او را گرفت. زمانی که یک دانه سیاه زیر ناخن پایش ایجاد شد، گمان کرد که ناشی از صدمه در فوتبال است. در نهایت، برای او ملانوما تشخیص داده شد و درمان نشد.
ملانومای ندولار
آنچه که باید بدانید: تهاجمی ترین شکل ملانوما است و 15-10% تمام موارد ملانوما را شامل می شود.
چگونه و کجا ایجاد می شود: نسبت به انواع دیگر ملانوما، تومور بسیار سریع تر به لایه های عمیق پوست نفوذ می کند و اغلب در بالا تنه، پاها و بازو ها و در افراد مسن در پوست سر ایجاد می شود. اغلب، زمانی که تشخیص داده می شود در حال تهاجم به مناطق دیگر است.
چه شکلی است: ملانومای ندولار، اغلب به صورت یک توده در پوست تشخیص داده می شود و معمولا رنگ آن آبی تیره، اما به ندرت می تواند به رنگ صورتی تا قرمز دیده شود.
