روزاسه یک بیماری التهابی مزمن پوستی است. این بیماری اغلب ناحیه ی مرکزی صورت را تحت تأثیر قرار می دهد. علائم اولیه ی بیماری روزاسه پوستی شامل قرمزی یا برافروختگی صورت می شود که به صورت گذرا در مواقع مختلف خود را نشان می دهد. با گذشت زمان و عدم پیگیری و درمان، این بیماری پیشرفت می کند و قرمزی صورت پایدار می شود. رایج ترین ناحیه ی بروز روزاسه گونه ها، بینی، چانه و پیشانی است.
چه کسانی مستعد ابتلا به بیماری روزاسه پوستی هستند؟
روزاسه معمولاً در بزرگسالان بین 30 تا 50 سال رخ می دهد. هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما طبق آمار، زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند. تحقیقات نشان داده است که روزاسه در افراد دارای پوست روشن مثل مردم اروپای شمالی و اروپای شرقی (ایرلند، انگلیس، اسکاتلند و …) بیشتر اتفاق می افتد.
علائم و نشانه های بیماری روزاسه پوستی
- التهاب، برافروختگی و قرمزی مزمن پوست گونه ها، بینی، چانه و پیشانی
- قرمزی پایدار پوست
- مشاهده ی خطوط قرمز رنگ روی پوست به علت رگ های خونی متورم
- خشکی پوست
- سوزن سوزن شدن یا خارش پوست
- ایجاد برآمدگی های قرمز و جوش مانند روی پوست (که نه جوش سر سفید هستند، نه سر سیاه)
علت روزاسه چیست؟
علت دقیق ایجاد بیماری روزاسه پوستی ناشناخته است؛ اما محققین بر این باورند که برخی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد این بیماری نقش دارند.
انواع روزاسه
بیماری روزاسه پوستی به 4 نوع مختلف تقسیم بندی می شود:
- اریتما توتلانژکتاتیک: علائم اصلی این نوع روزاسه، قرمزی و برافروختگی پوست است که در برخی موارد ممکن است گذرا باشد. سوزن سوزن شدن، سوزش، رگ های خونی مشخص، سفت شدن و پوسته پوسته شدن پوست نیز، از نشانه های دیگر روزاسه اریتما توتلانژکتاتیک می باشند.
- پاپولوپوسچولار: این نوع روزاسه معمولاً با قرمزی های پایدار و ضایعات جوش مانند (که اغلب با آکنه اشتباه گرفته می شود) همراه است.
- فیماتوز: روزاسه‌ی فیماتوز با پوست ضخیم شده و ناهموار خود را نشان می دهد. در فیماتوز، بینی بیمار گوشتی و متورم می شود. در برخی موارد نادر، ورم به نواحی دیگر صورت مثل پیشانی و چانه ها نیز سرایت می کند.
- روزاسه چشمی: گاهی اوقات علاوه بر پوست، روزاسه ممکن است چشم ها و پلک ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. علائم این بیماری عبارتند از: آبریزش، قرمز و پرخون شدن چشم، خشکی، سوزش، حساسیت به نور و تاری دید.
محرک های روزاسه چیست؟
محرک های روزاسه در افراد مختلف، متفاوت می باشد. بنابراین دانستن اینکه دقیقاً چه چیزی باعث تشدید بیماری شما می شود از اهمیت بالایی برخوردار است.
غذا و نوشیدنی
غذاها و نوشیدنی هایی که مصرف می کنید می توانند بر شدت علائم بیماری شما تأثیر بگذارند. بهتر است مراقب موارد زیر در رژیم غذایی خود باشید. در زمان مصرف این غذاها یا نوشیدنی ها، کاملاً دقت کنید که آیا محرک شما هستند یا خیر:
- غذاها یا نوشیدنی های داغ، مثل سوپ داغ یا هات چاکلت (شکلات داغ)
- نوشیدنی های حاوی کافئین، مثل چای یا قهوه ادویه های تند، مثل فلفل سفید یا سیاه، فلفل قرمز، پاپریکا
- الکل، به خصوص شراب قرمز
قرار گرفتن در معرض نور خورشید
تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض اشعه ی UV خورشید، باعث تشدید علائم روزاسه می شود. بنابراین به مبتلایان روزاسه توصیه می شود که در روز، از کرم های ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنند. همچنین، بهتر است در بین ساعت 11 تا 3 بعد از ظهر (که نور خورشید به طور مستقیم می تابد) از قرار گرفتن در معرض آن خودداری کنید.
شرایط آب و هوایی نامساعد
آب و هوای بسیار گرم یا بسیار سرد، بسیار خشک یا بسیار مرطوب، باد شدید و هوای بسیار گرم داخل ساختمان، ممکن است باعث تحریک روزاسه شوند. راه چاره ی شما این است که در هوای گرم خنک بمانید، از پوست خود محافظت کنید، در هوای سرد از مرطوب کننده استفاده کنید و از حمام داغ، سونا یا سایر عوامل محیطی که باعث بالا رفتن دمای بدن می شوند بپرهیزید.
ورزش سنگین باعث بالا رفتن بیش از حد دمای بدن شده و ممکن است التهاب و برافروختگی پوست شما را تشدید کند. بهتر است از انجام ورزش های سنگین بپرهیزید، یا زمان جلسات تمرین خود را کوتاه تر کنید. همچنین، توصیه می شود ورزش را در محیطی خنک تر انجام دهید.
استرس
استرس یکی از رایج ترین محرک های روزاسه است. اگر محرک شما استرس است، راهی برای مدیریت مشکلات روحی خود پیدا کنید. خواب کافی، تنفس عمیق، حرکات کششی، ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم، از مواردی هستند که به کاهش استرس کمک می کنند. به یاد داشته باشید که مصرف بیش از حد کافئین و شکر، دهیدراته شدن (کم آبی) بدن یا حذف وعده های غذایی، می توانند استرس شما را بیشتر کنند.
داروها
مصرف طولانی مدت کرم های تجویزی قوی کورتیزون روی صورت، می تواند علائم روزاسه را بدتر کند. درمان های موضعی آکنه نیز ممکن است باعث خشکی صورت و تشدید علائم روزاسه شوند. داروهای دیگری که باعث گشاد شدن رگ های خون و افزایش دمای بدن می شوند نیز می توانند تأثیرگذار باشند. اگر فکر می کنید که داروهای مصرفی شما در تشدید روزاسه نقش دارند به پزشک خود اطلاع دهید.
محصولات آرایشی و بهداشتی
محصولات حاوی مواد معطر، الکل، لایه بردارها یا سایر مواد محرک، می توانند باعث تشدید علائم روزاسه شوند. پوست مستعد روزاسه خشک و حساس است. بنابراین تنها از محصولات ملایم آرایشی و بهداشتی استفاده کنید.
نکاتی برای داشتن پوست سالم
کلید مراقبت از پوست برای بیماری روزاسه پوستی، درمان ملایم آن است.
- محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی مرطوب کننده بوده و فاقد الکل و آستریگنت (منقبض کننده پوست) باشند.
- از یک شوینده ی ملایم استفاده کنید. پوست خود را با لیف یا کیسه نشویید.
- روزانه از یک ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.
- پوست خود را مدام مرطوب کنید (به خصوص در فصول سرد که رطوبت هوا کمتر است).
5 باور غلط در مورد روزاسه
روزاسه نوعی آکنه است: برای درمان روزاسه از کرم های آکنه استفاده نکنید. مصرف این کرم ها باعث خشک شدن و تحریک بیشتر پوست شما می شود.
نوشیدن الکل باعث روزاسه می شود: مصرف زیاد الکل باعث بروز روزاسه نمی شود. الکل یک محرک شناخته شده برای روزاسه است و ممکن است علائم شما را تشدید کند.
فشار خون بالا باعث روزاسه می شود: این یک باور غلط رایج است.
بهداشت ضعیف علت ایجاد روزاسه است: علت ایجاد روزاسه، عدم شست و شوی کافی پوست نیست. در واقع، از آنجایی که پوست افراد مبتلا به روزاسه خشک و حساس است، شست و شوی بیش از حد پوست می تواند بیماری را تشدید کند.
روزاسه یک آفتاب سوختگی بد یا سوختگی ناشی از برف است: به دلیل قرمزی پوست، اکثر مردم تصور می کنند که روزاسه یک آفتاب سوختگی یا سرمازدگی است.
درمان روزاسه
روزاسه خود به خود از بین نمی رود و عدم درمان آن ممکن است باعث پیشرفت بیماری شود. برخلاف آکنه، خود درمانی با محصولات بدون نسخه، می تواند پوست شما را تحریک کند و قرمزی و برآمدگی های بیشتری ایجاد شود. برای درمان این بیماری بهتر است به یک پزشک عمومی یا متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک با تجویز داروها و لوازم آرایشی مناسب، به بهبود علائم شما کمک خواهد کرد.
با رعایت توصیه های پزشک، علائم روزاسه بعد از چند هفته بهبود می یابد.
درمان های موضعی
مترونیدازول
این ماده ی موضعی دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی بوده و یک درمان استاندارد طلایی برای روزاسه محسوب می شود. شما می توانید در طولانی مدت از این دارو استفاده کنید. مترونیدازول به صورت ژل، کرم یا لوسیون در دسترس است.
آزلائیک اسید
آزلائیک اسید یک دی کربوکسیلیک اسید طبیعی با خواص ضدباکتریایی است. این دارو نیز به اندازه ی مترونیدازول مؤثر است. برخی از مطالعات نشان داده است که آزلائیک اسید در برخی موارد، تأثیرگذارتر از مترونیدازول می باشد؛ اما با پوست برخی از افراد سازگار نیست.
بریمونیدین تارتارات
مصرف یک بار در روز کرم بریمونیدین تارتارات می تواند – با کوچک کردن عروق خونی – قرمزی مربوط به روزاسه را کاهش دهد.
ایورمکتین موضعی
ایورکتین موضعی یک کرم تجویزی برای درمان التهاب های پوستی مرتبط با روزاسه در بزرگسالان است. برخی از مطالعات خاصیت ضد التهابی این دارو را گزارش داده اند.
کرم ترتینوئین
این کرم موضعی در برخی موارد برای بهبود روزاسه خفیف تجویز می شود. کرم ترتینوئین ممکن است سبب تحریک پوست شود؛ بنابراین باید آن را با احتیاط مصرف کنید.
سولفاستامید سدیم و گوگرد
در برخی موارد برای درمان التهاب و قرمزی تجویز می شود.
داروهای خوراکی (سیستمی)
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها به علت داشتن خواص ضد التهابیشان، اغلب برای درمان روزاسه استفاده می شوند. پزشک معمولاً آنتی بیوتیک های موضعی را برای درمان روزاسه خفیف و آنتی بیوتیک های خوراکی را، برای درمان روزاسه متوسط تا شدید تجویز می کند. برخی از آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان روزاسه عبارتند از: تتراسایکلین، داکسی سایکلین و مینوسایکلین.
ایزوترتینوئین
این دارو اغلب برای روزاسه شدید، یا روزاسه ای که به آنتی بیوتیک ها پاسخ ندهد تجویز می شود.
لیزر درمانی و سایر عمل های زیبایی
لیزر درمانی شامل استفاده از اشعه، برای درمان رگ های خونی واضح روی پوست است که با سایر درمان ها بهبود نمی یابند. همچنین، برخی از پزشکان برای کاهش رشد بیش از حد بافت ها در اثر رینوفیما لیزر، ابریژن یا عمل های زیبایی را توصیه می کنند.
آرایش
با وجود اینکه این مورد جزء گزینه های درمانی محسوب نمی شود، اما برخی از بیماران با پوشاندن قرمزی و سایر مشکلات ناشی از روزاسه، حس بهتری را پیدا می کنند. شما می توانید از آرایش های خاص با کانسیلر سبز رنگ برای پوشاندن قرمزی و ضایعات ناشی از روزاسه استفاده کنید.
