آیا اخیراً استرس داشته اید و یا بیش از حد مضطرب بوده اید؟ پوست شما ممکن است مانند یک علامت هشداردهنده عمل کند. پوست به عنوان بزرگترین و قابل مشاهده ترین اندام بدن، دائماً سرنخ هایی را در مورد سلامت کلی بدن به شما می دهد.
یکی از رایج ترین علل مشکلات پوستی، استرس است که حتی می تواند مشکلات پوستی موجود را بدتر کند. بنابراین چه کاری باید انجام دهید. در این مقاله قصد داریم در مورد بیماریهای پوستی ناشی از استرس، راههای کاهش استرس و زمان مراجعه به پزشک صحبت کنیم.
اجزاء تشکیل دهنده ی پوست
پوست، ترکیبی از پروتئین، چربی و آب است که به عنوان اولین خط دفاعی بدن در برابر گرما، نور، آسیب و عفونت عمل می کند. این اندام، دمای بدن را تنظیم می کند، ویتامین دی تولید می کند و از ورود باکتری ها و میکروب ها به بدن جلوگیری می کند. خود پوست از سه لایه تشکیل شده است: اپیدرم (لایه خارجی)، درم (لایه میانی) و هیپودرم (لایه پایینی یا چربی).
اپیدرم
اپیدرم، لایه ای از پوست است که احتمالاً شما آن را بیشتر می شناسید، زیرا خارجی ترین لایه ی پوست است و می توانید آن را احساس و مشاهده کنید. اپیدرم از کراتین و دیگر پروتئین هایی تشکیل شده که به هم می چسبند تا پوست شما را تشکیل دهند و همیشه سلولهای پوستی جدید می سازند تا جایگزین سلولهای از دست رفته شوند. این لایه همچنین حاوی ملانین یا رنگدانه ای است که به پوست رنگ می بخشد.
درم
درم، لایه ی میانی پوست است که 90 % ضخامت آن را تشکیل می دهد. این لایه از پوست که به درم معروف است، حاوی کلاژن و الاستین می باشد. وظیفه کلاژن، تقویت سلولهای پوست و نقش الاستین حفظ قابلیت ارتجاعی پوست است. این لایه همچنین فولیکول های مو، رگ های خونی، گیرنده های عصبی، غده های عرق و چربی را در بر می گیرد.
هیپودرم
داخلی ترین لایه ی پوست یا همان هیپودرم، متشکل از سلول های چربی و کلاژن می باشد. این لایه، دمای بدن را تنظیم می کند، از اندام های بدن محافظت می کند و بافت همبند را در خود جای می دهد. بافت همبند، پوست را به عضلات و استخوان ها متصل می کند و از آنها پشتیبانی می کند.
آیا استرس می تواند روی پوست تأثیر بگذارد؟
قطعاً استرس می تواند به شیوه ای غیرمنتظره روی پوست تأثیر بگذارد. اما چرا؟ استرس واقعاً چه کاری با پوست شما می کند؟ اجازه دهید ساده بگوییم. استرس عکس العمل بدن به چالش ها یا فشارهای زندگی است و می تواند منجر به واکنش عاطفی و فیزیکی شود.
نزدیک شدن به موعد مقرر یک پروژه کاری و یا روبه رو شدن با یک امتحان سخت در مدرسه می تواند باعث بروز استرس شدید شود و می خواهید باور کنید یا نه، استرس همیشه بد نیست و واکنش طبیعی بدن به یک موقعیت تنش زا است. استرس، حجم زیادی از هورمون آدرنالین و کورتیزول را از مغز به بدن ارسال می کند و باعث افزایش ضربان قلب و ارسال خون بیشتر به اندام های بدن می شود.
اما زمانی که ما در زندگی روزمره ی خود استرس بیش از حدی را تجربه می کنیم، سلامتی ما ممکن است آسیب ببیند. مطالعات علمی نشان می دهند که حتی استرس خفیف نیز می تواند سلامت پوست را به خطر بیاندازد و مشکلات پوستی موجود را تشدید کند. این واکنش شیمیایی نه تنها ممکن است پوست را آسیب پذیرتر کند، بلکه بهبودی مشکلات پوستی را نیز سخت تر می کند.
بیماریهای پوستی ناشی از استرس
اضطراب می تواند باعث بروز مشکلات پوستی مانند راش های عصبی و تعریق بیش از حد شود. این شرایط ممکن است گاهاً با خارش و درد همراه باشد و روی احساس شما در مورد خودتان تأثیر بگذارد.
راش های عصبی
زمانی که استرس دارید، بدن شما هیستامین زیادی تولید می کند که به ماده شیمیایی آلرژی نیز معروف است. این شرایط باعث می شود پوست به گونه ای عمل کند که گویی در حال تجربه ی یک واکنش آلرژیک می باشد و موجب تشکیل راش های استرس می شود. اما چه چیزی این راشها را از کهیرهای معمولی متمایز می کند و کهیرهای ناشی از استرس به چه شکلی هستند؟
این توده های برآمده و گاهاً بزرگ می توانند هم به صورت دسته های کوچک و هم به صورت دسته های بزرگ ظاهر شوند و اغلب با خارش یا سوزش همراه هستند. کهیرهای ناشی از استرس خطرناک نیستند و نباید توانایی شما برای نفس کشیدن را مختل کنند. اما خبر خوب این است که راش های استرس معمولاً خود به خود از بین می روند. فقط اطمینان حاصل کنید که این کهیرها به علت آلرژی نیستند. اگر مشکوک هستید که کهیرهای شما یک واکنش آلرژیک هستند، زمان آن رسیده که با پزشک خود تماس بگیرید.
تعریق مزمن بعلت استرس
بسیاری از ما تاکنون دچار این شرایط شده ایم. بعد از اینکه ناراحت یا عصبی می شویم، به شدت عرق می کنیم. در واقع، تعریق زیاد، یک واکنش بیولوژیکی طبیعی بدن است. تعریق ناشی از احساسات، از غدد آپوکرین واقع در سر، کشاله ران و زیربغل ها ترشح می شود و نسبت به عرق تولید شده با ورزش، غلیظ تر و چرب تر است.
البته یادگیری راههای کاهش استرس می تواند به شما کمک کند، اما اگر می خواهید احساس بهتری پیدا کنید لباسهای نخی آزاد بپوشید و تا حد امکان پوست خود را در معرض تهویه خوب قرار دهید. استفاده از ضد تعریق ها و دوش گرفتن منظم نیز بسیار مهم است، زیرا عرق می تواند زمینه مناسبی برای رشد باکتری ها ایجاد کند و منجر به عفونت شود.
مشکلات پوستی که استرس می تواند آنها را بدتر کند
با اینکه استرس نمی تواند عامل هرگونه مشکل پوستی باشد، اما مطمئناً می تواند مشکلات پوستی موجود را بدتر کند. استرس بیش از حد می تواند بیماری های خودایمنی را تحریک کند و منجر به تشدید علائم بیماری های زیر شود:
- پسوریازیس
- روزاسه
- اگزما
- آلوپسی
- ویتیلیگو
تظاهرات پوستی ناشی از استرس و کورتیزول
تخمین زده شده است که بیش از 9% جمعیت جهان با مشکل جوش سروکار دارند و با اینکه جوش در نوجوانان و جوانان شایع تر است، اما میزان جوش صورت در بزرگسالان در حال افزایش است.
در گذشته محققان قادر به تشخیص یک رابطه ی قطعی میان استرس و جوش نبودند، اما تحقیقات انجام شده در دهه ی گذشته نشان می دهد زمانی که شما به مدت طولانی تحت استرس یا اضطراب هستید، بدن هورمون کورتیزول بیشتری ترشح می کند.
این هورمون میزان تولید چربی در بدن را افزایش می دهد و منجر به تشکیل آکنه یا جوش می شود. هورمون های بدن و سطح التهاب پوست نیز می تواند منجر به جوش زدن شود.
چگونه می توان از پوست در برابر راش های ناشی از استرس محافظت کرد؟
دانستن دلیل واکنش پوست به استرس نمی تواند حقیقت استرس داشتن شما را تغییر دهد. عادت های سبک زندگی سالم می توانند در کنترل میزان استرس و مشکلات پوستی ناشی از استرس به شما کمک کنند. در ادامه به راهکارهایی اشاره شده که شما می توانید برای دوری از استرس آنها را امتحان کنید.
خواب کافی داشته باشید.
خواب یکی از مهمترین ارکان سلامتی است و اهمیت زیادی برای کنترل سطح استرس دارد. افرادی که نسبت به دیگران استرس کمتری دارند، بیشتر می خوابند. سعی کنید هر شب 7 الی 9 ساعت بخوابید و یک برنامه خواب آرام و منظم را دنبال کنید.
یک رژیم غذایی ضدالتهابی داشته باشید.
همانطور که پیش از این اشاره کردیم، استرس می تواند تولید هورمون کورتیزول را افزایش دهد. کورتیزول بیش از حد موجب التهاب و در نتیجه مشکلات پوستی می شود. اما خبر خوب این است که با یک رژیم غذایی سالم می توانید سطوح کورتیزول را پایین بیاورید. سعی کنید بیشتر روی مصرف غذاهای سرشار از ویتامین بی، منیزیم و اسیدهای چرب مانند ماهی، غلات کامل، میوه ها و سبزیجات تمرکز کنید. از مصرف غذاهای فراوری شده خودداری کنید. همچنین مقدار زیادی آب بنوشید. کم آبی می تواند موجب استرس شود.
ورزش هایی را انجام دهید که به شما احساس خوبی می دهند.
ورزش منظم یکی از بهترین ضداسترس هاست. این کار می تواند سطوح هورمون استرس مانند کورتیزول و آدرنالین را کاهش و سطوح اندورفین را در بدن افزایش دهد. ورزش سطح انرژی بدن را افزایش می دهد. شما می توانید قبل از انجام ورزش های سازمان یافته تر مانند بدنسازی یا ایروبیک، از ورزش های کم اثرتر مانند پیاده روی شروع کنید.
سلامت ذهنی خود را در اولویت قرار دهید.
استرس می تواند تأثیر زیادی در سلامت روحی شما داشته باشد. منابع زیادی برای بهداشت روان وجود دارد که از طریق اینترنت و یا مراقبان سلامت می توانید به آنها مراجعه کنید.
تکنیک های کنترل استرس را انجام دهید.
به یاد داشته باشید که شما نمی توانید از استرس دوری کنید، بلکه می توانید نحوه واکنش خود به آن را تغییر دهید. اگر به دنبال راهی برای کمک به کنترل استرس هستید، سعی کنید برخی از تکنیک های مدیریت استرس را در برنامه روزانه زندگی خود جای دهید. ما به شما توصیه می کنیم روش های تسکین استرس مانند مدیتیشن، خیال پردازی ذهنی هدایت شده، تنفس عمیق، یوگا و نوشتن خاطرات را انجام دهید.
یک روتین مراقبت از پوست منظم داشته باشید.
کنترل استرس بسیار مهم است، اما مراقبت منظم از پوست نیز اهمیت زیادی دارد. شروع برنامه مراقبت از پوست در ابتدا ممکن است خسته کننده به نظر برسد. محصولات زیادی در بازار وجود دارند که نوید یک پوست عالی را می دهند و مدعی هستند که می توانند مشکلات پوستی شما را رفع کنند، اما واقعاً کدام یک تأثیر بهتری دارند؟ شما می توانید با یک متخصص پوست مشورت کنید تا نوع پوست شما و نیازهای آن را تشخیص دهد و یک برنامه ی شخصی سازی شده برای مراقبت از پوست شما تنظیم کند.
برای جوش های ناشی از استرس و دیگر مشکلات پوستی به پزشک مراجعه کنید.
آیا در مورد مشکلات پوستی مربوط به استرس احساس نگرانی می کنید. به پزشک عمومی خود مراجعه کنید تا بتواند مشکل شما را بررسی کند، گزینه های درمانی را به شما پیشنهاد دهد و یا شما را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.
