تینه آ ورسیکالر، (Tinea versicolor / pityriasis versicolor) نوعی بیماری پوستی غیر سرطانی (خوش خیم) است و توسط یک عامل عفونی سطحی و مخمری، که معمولاً روی پوست زندگی می کند، ایجاد می شود. در شرایط مناسب، مانند زمانی که پوست گرم، چرب و مرطوب است، مخمر (مالاسزیا) می تواند بیش از حد رشد کرده و باعث ایجاد بثورات برنز، صورتی، قهوه ای یا سفید رنگی گردد که حالت پوسته پوسته دارد. علی رغم عفونی بودن این عارضه، تینه آ ورسیکالر مسری نیست، زیرا این مخمر معمولاً در محیط یافت می گردد.
چه کسی در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارد؟
تینه آ ورسیکالر می تواند از سنین نوجوانی در افراد ایجاد شود و مردان و زنان را از هر نژادی درگیر نماید. با این حال، این عارضه بیشتر در مناطق گرمسیری که رطوبت و دمای بالایی دارند، مشاهده می شود. در آب و هوای معتدل، تینه آ ورسیکالر بیشتر نوجوانان و جوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. ابتلا به تینه آ ورسیکالر، در کودکان خردسال یا بزرگسالان بالای 65 سال غیر معمول است.
شرایطی که باعث ایجاد تینه آ ورسیکالر می شود:
◀️ زندگی در آب و هوای گرم و مرطوب
◀️ داشتن پوستی چرب
◀️ تعریق مکرر یا زیاد
◀️ استفاده از کورتیکواستروئیدها (کورتیزون)
◀️ مصرف داروهایی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند
علائم و نشانه ها
متداول ترین مکان های بروز تینه آ ورسیکالر عبارتند از:
◾سینه و قسمت فوقانی کمر
◾قسمت بالایی بازو ها
◾شکم
◾گردن
◾ران
تینه آ ورسیکالر به صورت لکه های متعدد سفید، صورتی، برنز یا قهوه ای رنگی دیده می شود که اندازه آنها از 1 تا 3 سانتی متر است. هرکدام از ضایعات می توانند به هم متصل شده و لکه های بزرگ تری را ایجاد نمایند. اکثر ضایعات دارای سطحی نازک و پوسته پوسته هستند. مخمر ایجاد کننده این عارضه با تولید ماده ای خاص، سبب سفید تر و روشن تر شدن پوست زیرین ضایعات می گردد. امکان دارد این لکه ها حتی پس از برطرف شدن عفونت، تا چندین ماه به صورت بخش های روشن تر (هیپوپیگمانته) روی پوست باقی بمانند.
این لکه های هیپوپیگمانته، به طور طبیعی برنزه نمی شوند. نقاط کمرنگ در افرادی که پوست تیره دارند، بیشتر مشهود است. پس از درمان، حتی اگر رنگ پوست به حالت طبیعی بازنگردد، پوسته پوسته شدن ضایعات قطع می شود.
راهکار های خود مراقبتی
اگر در مورد ابتلا به تینه آ ورسیکالر شک دارید، می توانید استفاده از کرم های ضد قارچ بدون نسخه مانند تربینافین، کلوتریمازول یا میکونازول، را امتحان کنید. استفاده از یک شامپوی بدن حاوی سلنیوم سولفید، به عنوان لوسیون نیز می تواند موثر باشد، در این روش باید شامپو را در طول شب، روی مناطق مورد نظر مالیده و صبح پاک کنید. با این حال، اگر بعد از 2 هفته درمان روزانه، بهبودی حاصل نشد، برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص پوست مراجعه نمایید.
در دوره درمان این عارضه، لباس های تنگ نپوشید؛ همچنین، تا زمانی که لکه ها مجددا رنگ طبیعی خود را بدست آورند، از قرار گیری در معرض آفتاب خودداری کرده و از ضد آفتاب ها استفاده نمایید، زیرا قرار گیری در معرض آفتاب، می تواند سبب مشخص تر شدن لکه ها گردد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنید
در صورتی که اقدامات خود مراقبتی فوق موثر واقع نشد یا ضایعات پوستی در سراسر بدن ایجاد گردید، به طوری که انگار بیماری پیشرفت کرده است، به پزشک مراجعه کنید.
داروهایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند
برای تأیید تشخیص، پزشک ممکن است مقداری از مواد سطح پوست (فلس روی ضایعات) را روی یک لام شیشه ای تراشیده و آنها را زیر میکروسکوپ بررسی نماید. این روش، که به آن آماده سازی KOH (هیدروکسید پتاسیم)، گفته می شود، به پزشک اجازه می دهد تا علائم عفونی مخمری را پیدا کند.
- پس از تأیید تشخیص تینه آ ورسیکالر، پزشک ممکن است یکی از روش های درمانی زیر را تجویز نماید:
- لوسیون سلنیوم سولفید (یا شامپو، که می تواند به عنوان لوسیون استفاده و سپس شسته شود)
- شامپو روی پیریتیون (به عنوان لوسیون استفاده و سپس شسته می شود)
- کرم یا لوسیون ضد قارچ مانند کتوکونازول، اکونازول، اکسیکنازول یا سیکلوپیروکس
- قرص های ضد قارچ مانند کتوکونازول، فلوکونازول یا ایتراکونازول
عود مجدد این عفونت پس از درمان معمول است. از آنجا که برخی افراد بیشتر از دیگران به این عفونت مبتلا می شوند، پزشک ممکن است یک روش درمانی پیشگیرانه یا نگهدارنده را برای استفاده در ماه های گرم تر و مرطوب تر سال توصیه نماید، که متشکل از کرم ضد قارچ، لوسیون یا شامپو می باشد و باید هر یک یا دو هفته استفاده شود.
