راش پوستی یا بثورات جلدی، به ناحیه ای از پوست گفته می شود که ملتهب، متورم و یا تحریک شده باشد و شبیه به جوش یا زخم به نظر می رسد. این نقاط برجسته، لکه دار، پوسته پوسته یا قرمز می شوند و پوست آنها دچار خارش یا سوزش می شود. مواد آلرژی زا، گرما و مشکلات پزشکی خاص، همگی باعث بروز این گونه واکنش های پوستی می شوند. برخی از راش های پوستی فوراً ظاهر می شوند، اما تشکیل برخی دیگر زمان می برد.
بعضی از راش پوستی یا بثورات جلدی، معمولاً روی صورت به وجود می آیند، در حالیکه برخی دیگر روی بازوها، پاها و شکم نمایان می شوند. محل، ظاهر و رنگ راش های پوستی، عوامل مهمی در تشخیص درست و درمان مناسب هستند. باید خاطر نشان کرد که “راش” در افراد مختلف، معانی مختلفی دارد. برای یک متخصص پوست، راش اصطلاح بسیار گسترده ای است که برای بیماریهای بافت همبند، از لوپوس گرفته تا عفونت ها می تواند به کار رود.
برای مثال، پس از استفاده از یک مایع لباسشویی جدید، ممکن است متوجه قرمزی و حساسیت در زیر بغل خود شوید و وقتی که شوینده ی خود را عوض می کنید، این حالات از بین می روند. برخی از راش ها، ممکن است بدون خطر باشند و مراقبت از آنها در خانه راحت باشد، در حالیکه برخی دیگر می توانند مشکل ساز باشند. بنابراین از کجا بدانید که برای درمان های پزشکی، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
پزشکان توصیه می کنند که در صورت بروز علائم زیر، باید تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید:
- تبی که می تواند نشانه ی یک عفونت، واکنش جدی به یک دارو یا بیماری روماتولوژی باشد.
- تاولها، یا زخم های باز روی پوست، دهان یا اندام تناسلی. برخی از راش های پوستی ناشی از لمس پیچک سمی، می توانند موجب تاول های کوچکی بر روی پوست شوند. گرچه، بسیاری از اوقات تاول ها و زخم های باز می توانند نشانه ی مشکلات جدی تر و خطرناک تری باشند، که نیاز به مداخله ی پزشکی فوری دارند.
- نوعی از راش پوستی که دردناک است و و تمام بدن را فرا گرفته یا به سرعت گسترش پیدا می کند.
- نوعی از راش پوستی که با درمان خانگی بهبود پیدا نمی کند.
اگر با این راش های پوستی مشکلی ندارید و شرایط پیش آمده زندگی شما را مختل نمی کند، می توانید درمان های خانگی مانند پماد هیدروکورتیزون را امتحان کنید. اما اگر حساسیت پوستی ادامه پیدا کند، هرچند که بی خطر به نظر برسد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر یک راش پوستی پس از دو هفته درمان خانگی بهتر نشد، توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید. اگر فرد نمی داند چگونه راش را درمان کند یا در مورد ظاهر آن نگران است، تماس با پزشک یا متخصص پوست، ایده بدی نیست. اگر دچار راش پوستی یا بثورات جلدی شده اید، موارد زیر را مطالعه کنید تا متوجه شوید مشکل شما کدام یک از موارد زیر می تواند باشد.
انواع راش پوستی
آبله مرغان
نوعی راش پوستی است که از تاول تشکیل شده است. ویروس واریسلا زوستر که معمولاً آبله مرغان نامیده می شود، باعث ایجاد راش های پوستی با تاول های خارش دار بر روی پوست می شود و روی قفسه سینه، کمر و دیگر قسمت های بدن پخش می شود. این بیماری معمولاً با سردرد و تب همراه است. به دلیل در دسترس بودن واکسن آبله مرغان، این بیماری در حال حاضر نسبت به گذشته شیوع کمتری دارد، گرچه هنوز هم در برخی کودکان زیر 12 سال اتفاق می افتد.
درمان با هدف کنترل علائم بیماری از جمله تب می باشد و داروهایی که برای درمان این بیماری استفاده می شوند، مسکن های غیرآسپیرینی مانند استامینوفن (تایلانول) یا ایبوپروفن (موترین، ادویل) هستند و برای تسکین خارش، از حمام جودوسر استفاده می شود. افراد مبتلا به آبله مرغان باید از کودکان کم سن و سال، زنان باردار و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دوری کنند، زیرا آبله مرغان برای کسانی که تا به حال به آن مبتلا نشده اند یا واکسن نزده اند، احتمال سرایت بالایی دارد.
سرخجه یا روبلا
نقاط کوچک و قرمز رنگ در سرتا سر پوست بدن. راش ویروسی دیگری که کودکان و جوانان را درگیر می کند، روبلا یا سرخجه آلمانی می باشد. سرخجه موجب تشکیل راش هایی از نقاط قرمز برروی پوست می شود و مانند آبله مرغان از صورت به پایین را درگیر می کند.
این نوع راش پوستی می تواند خارش داشته باشد. علائم آن شامل گلو درد، تب، تورم غدد لنفاوی، سردرد و آبریزش می شود. سرخجه واکسن دارد و طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها، این ویروس در ایالات متحده ریشه کن شده است، اما در کشورهای دیگر هنوز شایع است. این بیماری پوستی برای زنان باردار بسیار خطرناک است، زیرا می تواند موجب مشکلات زایمان شود. درمان شامل استراحت و استامینوفن، برای تسکین علائم می شود.
کهیر
ضایعات پوستی خارش دار و ناگهانی. کهیر یک مشکل پوستی است که به طور ناگهانی به وجود می آید و موجب ضایعات پوستی قرمز و خارش داری می شود، که گاهی اوقات سوزش دارند. این مشکل پوستی در هر جایی از پوست ممکن است اتفاق بیفتد. حدود 20 درصد از مردم حداقل یک بار در زندگی خود کهیر را تجربه می کنند.
کهیرها ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشند و ناشی از واکنش آلرژیک به یک غذا، دارو یا سرماخوردگی اخیر باشند. رایج ترین درمان، دوری از علت کهیر و درمان علائم با داروی آنتی هیستامین می باشد.
راش های پوستی ناشی از واکنش آلرژیک به یک دارو
دو نوع راش پوستی ناشی از دارو وجود دارد. یکی از آنها بلافاصله پس از مصرف دارو اتفاق می افتد و اغلب با خارش، مشکلات تنفسی و التهاب زبان یا لب همراه است. در این صورت، فوراً باید تحت مراقبت های پزشکی قرار بگیرید. راش ناشی از دارو همچنین ممکن است چند روز یا حتی چند هفته بعد از مصرف دارو رخ دهد.
این گونه راش های پوستی ممکن است با برآمدگی های پوستی، تغییر رنگ پوست به بنفش یا قرمز یا پوسته پوسته شدن و ضخیم شدن پوست همراه باشند. برای درمان این شرایط باید مصرف دارو را قطع کرد و علائم آن را با آنتی هیستامین ها یا استروئیدها کنترل کرد.
بثورات گرمایی (یا عرق سوز شدن)
نوعی راش پوستی بعلت انسداد منافذ پوست با عرق. عرق سوز شدن یا راش های گرمایی، موجب بروز راش هایی می شوند که سوزش و خارش دارند. در این شرایط، برجستگی های کوچک پوستی نیز ممکن است ظاهر شوند. این شرایط در بین نوزادان شایع است، اما در هر سنی می تواند رخ دهد. بهترین درمان برای آن خنک کردن و خشک نگه داشتن پوست و کاهش اصطکاک است.
اینترتریگو
راش پوستی خارش دار در نواحی چین دار بدن. اینترتیگو، نوعی مشکل پوستی است که در چین های پوست زیر سینه ها، داخل ران ها، زیر بغل یا زیر چین های شکم رخ می دهد. چروکیدگی پوست باعث ایجاد راش های پوستی قرمز یا قهوه ای رنگ می شود، که می تواند با مخمر یا باکتری آلوده شود و با ترشح و خارش همراه باشد.
این راش ها در افراد چاق و نیز افراد مبتلا به دیابت شایع تر هستند. درمان آن شامل خشک نگه داشتن پوست، درمان عفونت ها و استفاده از کرم های آنتی بیوتیک، ضد قارچ یا استروئیدی می شود.
روزاسه
قرمزی و التهاب پوست صورت. روزاسه، بیماری پوستی شایعی است که روی صورت افراد بالغ ایجاد می شود. علائم روزاسه شامل قرمزی گونه ها، بینی، پیشانی و چانه می شود. روی سطح پوست قرمز ممکن است رگ های خونی کوچکی مشاهده شود و همراه با آن برجستگی های پوستی و جوش ایجاد شود، گرچه این موارد ربطی به جوش زدن ندارد.
روزاسه معمولاً فقط صورت را درگیر می کند، گرچه در برخی موارد روی گردن، قفسه سینه، گوش ها، کف سر و حتی چشم ها ظاهر می شود. این شرایط ناشناخته است و هیچ درمانی ندارد، اما با آنتی بیوتیک می توان علائم آن را کاهش داد.
اگزما
پوست قرمز، خشک و خارش دار در هر جایی از بدن. نام دیگر اگزما، درماتیت یا التهاب پوست می باشد. اگزما باعث می شود پوست شما دچار خارش، ترک، قرمزی یا گاهی اوقات ترشح شود. خراشیدن اگزما، باعث قرمزی و التهاب پوست شما می شود. اگزما، مُسری نیست و علل رایج آن شوینده ها، صابون ها، پشم، الیاف مصنوعی، خشکی پوست و استرس می باشد.
اگزما در بین نوزادان و کودکان بسیار شایع است، اما در سنین دیگر نیز مشاهده می شود. بهترین درمان برای اگزما، دوری از مواد آلرژی زا و دنبال کردن یک برنامه مراقبت پوستی، برای مرطوب کردن منظم پوست می باشد. برخی از داروهای موضعی و خوراکی نیز می توانند به تسکین علائم اگزما کمک کنند.
درماتیت های تماسی
ضایعات پوستی ناشی از تحریک یا آلرژی پوست. درماتیت های تماسی بر اثر تماس هرگونه مواد آلرژی زا یا حساسیت زا با پوست ایجاد می شوند. احتمال تشکیل راش با مواد حساسیت زا بیشتر است و این مواد شامل حلال ها، آفت کش ها و مواد شوینده می شوند. درماتیت های تماسی آلرژی زا، معمولاً در اثر تماس با پیچک سمی، لوازم آرایش و فلزات خاصی مانند نیکل و داروهای استعمالی روی پوست ایجاد می شوند.
راش های پوستی درماتیت تماسی معمولاً به شکل پوست قرمز، برجستگی پوستی، تاول، پوسته یا زخم می باشد. خارش در این موارد بسیار شایع است. درمان درماتیت های تماسی شامل شست و شوی مرتب پوست و استفاده از لوسیون های ضد خارش و استروئیدها می شود.
ایمپتیگو
راش پوستی ناشی از باکتری. ایمپتیگو، نوعی راش پوستی است که بر اثر عفونت پوستی ایجاد می شود و معمولاً بر اثر یکی از این دو باکتری می باشد؛ گروه استرپتوکوک یا استافیلوکوکوس اورئوس. این راش پوستی به صورت زخم ها یا تاول های قهوه ای و خشک در اطراف بینی یا دهان ظاهر می شود.
این راش خارش زیادی دارد و بسیار مُسری است. خراش دادن این راش و سپس دست زدن به نقاط دیگر بدن یا دست زدن به افراد دیگر، منجر به انتشار این بیماری می شود. درمان ایمپتیگو با کرم های آنتی بیوتیکی و یا لوسیون ها امکان پذیر است و در موارد شدیدتر باید با آنتی بیوتیک های خوراکی آن را درمان کرد.
پسوریازیس
نوعی بیماری که چرخه رشد سلولهای پوستی را تحت تأثیر قرار می دهد. پسوریازیس یک بیماری التهابی مزمن است که می تواند موجب لکه های ضخیم و خشکی شود که با پوسته ی نقره ای پوشانده شده اند. این لکه های برجسته و خارش دار که پلاک نیز نامیده می شوند، در هرجایی از بدن می توانند ظاهر شوند.
تخمین زده شده است که 7.5 میلیون آمریکایی به پسوریازیس مبتلا هستند و تصور می شود زمانی اتفاق می افتد که سیستم ایمنی معیوب، چرخه رشد سلولهای پوستی را تسریع می کند. حدود یک سوم افراد مبتلا به این شرایط، از آرتروز پسوریازیس نیز رنج می برند که موجب درد و التهاب مفاصل می شود. علت اصلی پسوریازیس هنوز مشخص نیست، اما ژنتیک نقش مهمی در ایجاد آن دارد. درمان هایی مانند کرم های موضعی، نور درمانی و دارو نیز می تواند به کنترل علائم پسوریازیس کمک کند.
