بیماری سیفلیس نوعی عفونت مقاربتی (STI) است که با دارو قابل درمان است. استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم هنگام برقراری رابطه جنسی، به کاهش خطر ابتلا به این عفونت کمک می کند.
بیماری سیفلیس چیست؟
سیفلیس نوعی عفونت مقاربتی (STI) تهدید کننده حیات است. این بیماری از طریق تماس جنسی با فرد مبتلا به عفونت منتقل می شود. سیفلیس در صورت عدم درمان، می تواند منجر به مشکلات جدی از جمله نابینایی، اختلالات روانی و آسیب به مغز، قلب، چشم ها و سیستم عصبی و حتی مرگ شود.
شیوع بیماری سیفلیس چگونه است؟
در سال های اخیر موارد ابتلا به سیفلیس (به خصوص در میان مردان همجنس گرا و دوجنس گرا) افزایش یافته است. به طوری که سالانه حدودا 80 هزار نفر به سیفلیس مبتلا می شوند. این عفونت در مردان شایع تر است و اغلب در اوایل دهه 20 زندگی فرد ظاهر می شود.
چه کسانی در معرض ابتلا به سیفلیس قرار دارند؟
همه افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، ممکن است به بیماری سیفلیس مبتلا شوند. اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. از جمله:
- افراد همجنس گرا، دوجنس گرا یا مردان همجنس گرا
- افرادی که رابطه جنسی محافظت نشده دارند (به خصوص اگر شرکای جنسی متعدد نیز دارند)
- افراد مبتلا به HIV
- کسانی که با فرد مبتلا به سیفلیس رابطه داشته اند.
- افرادی که به یک بیماری مقاربتی دیگر مانند کلامیدیا، سوزاک یا هرپس مبتلا هستند.
مادران باردار مبتلا به سیفلیس می توانند این بیماری را به جنین خود منتقل کنند. این مسئله تحت عنوان سیفلیس مادرزادی شناخته می شود. همچنین، این خطر وجود دارد که مادر مبتلا به سیفلیس دچار سقط جنین، زایمان نارس و یا زایمان زودرس شود.
به همین دلیل، زنان باید در دوران بارداری خود آزمایش سیفلیس بدهند. این بیماری می تواند باعث مرگ یا مشکلات جدی در نوزادان و کودکان شود.
سیفلیس چگونه ایجاد می شود؟
این بیماری توسط نوعی باکتری به نام تریپونما پالیدوم ایجاد می شود. سیفلیس از طریق رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی با فرد آلوده منتقل می شود. باکتری ها از طریق مقعد، واژن، آلت تناسلی، دهان و یا زخم باز پوست وارد بدن می شوند و عفونت سیفلیس را ایجاد می کنند.
سیفلیس یک بیماری مسری است. افرادی که مبتلا به سیفلیس هستند و فعالیت جنسی دارند، می توانند شریک خود را آلوده کنند. زنان باردار مبتلا به سیفلیس نیز، می توانند این بیماری را به جنین خود منتقل کنند. فراموش نکنید که این بیماری از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده (عموما از طریق رابطه جنسی) منتقل می شود و ابتلا به سیفلیس با دست زدن به وسایلی مانند صندلی توالت، ظروف غذاخوری، دستگیره در و… اتفاق نمی افتد.
علائم بیماری سیفلیس چیست؟
علائم سیفلیس بسته به مرحله بیماری متفاوت است. در مرحله اول، یک زخم کوچک و بدون درد به نام شانکر روی اندام تناسلی ایجاد می شود. در مرحله دوم سیفلیس، بثورات پوستی صورتی رنگ، برآمده و ناهموار بر روی بدن (معمولا کف دست ها یا پاها) ظاهر می شود.
همچنین ممکن است علائم شبه آنفولانزا مانند خستگی، تب، گلودرد و دردهای عضلانی ایجاد شود. سیفلیس در مراحل اولیه و ثانویه بسیار مسری است. در صورتی که فرد هنگام رابطه جنسی با بثورات پوستی یا زخم شانکر تماس پیدا کند، عفونت منتقل می شود.
شانکر (زخم سیفلیس) چیست؟
در سیفلیس اولیه، یک زخم کوچک در ناحیه تناسلی، دهان یا لب ها ایجاد می شود که به آن شانکر می گویند. زخم شانکر اغلب بدون درد بوده و می تواند مانند یک جوش پوستی به نظر برسد. در نتیجه به راحتی ممکن است نادیده گرفته شود. شانکر همچنین می تواند در نواحی غیر قابل رویت از جمله داخل مقعد یا واژن و یا زیر پوست ختنه گاه آلت تناسلی ایجاد شود. زخم شانکر:
- 2 الی 12 هفته بعد از تماس با باکتری ظاهر می شود.
- می تواند بر روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، فرج، واژن، مقعد، لب ها و یا درون دهان ایجاد شود.
- صاف، قرمز رنگ، سفت و گرد بوده و ممکن است ترشحات زرد رنگی داشته باشد.
- طی 2 الی 6 هفته خود به خود از بین می رود.
اگرچه زخم شانکر بعد از چند هفته ناپدید می شود، اما این نشان دهنده از بین رفتن بیماری نیست و تا زمانی که فرد تحت درمان قرار نگیرد، عفونت سیفلیس همچنان در بدن وجود دارد. برخی از افراد ممکن است سیفلیس نهفته داشته باشند، که در این صورت هیچ گونه علائمی مشاهده نمی شود.
به خاطر داشته باشید که تشخیص زود هنگام بیماری و شروع هرچه سریع تر درمان، تا حد زیادی از عوارض ناشی از این بیماری جلوگیری می کند. بنابراین اگر نسبت به ابتلا به این بیماری شک داشتید و یا اگر در معرض آن قرار دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
سیفلیس چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک ابتدا درمورد سابقه جنسی شما (از جمله اینکه آیا رابطه جنسی ایمن دارید یا خیر) سوالاتی می پرسد. داشتن گفت و گوی صادقانه با پزشک بسیار مهم است. به این وسیله پزشک می تواند در ارزیابی خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی و انجام آزمایشات و اقدامات لازم برای درمان، به شما کمک کند. برای تشخیص سیفلیس، پزشک شما را معاینه کرده و یک آزمایش خون درخواست می دهد تا وجود علائم عفونت را بررسی کند.
پزشک همچنین ممکن است از زخم شانکر نمونه برداری انجام دهد (از ترشحات یا پوست زخم) تا در آزمایشگاه بررسی شود. تنها راه برای اطمینان از ابتلا به سیفلیس، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات مربوطه است. در صورت مثبت شدن آزمایش سیفلیس، شریک جنسی شما نیز باید آزمایشات لازم را انجام دهد و تحت درمان قرار بگیرد.
درمان سیفلیس چگونه انجام می شود؟
برای درمان این بیماری از آنتی بیوتیک ها (مانند پنی سیلین) استفاده می شود. پنی سیلین معمولا در درمان سیفلیس موثر است، اما افرادی که به پنی سیلین حساسیت دارند نیز، با آنتی بیوتیک های دیگر درمان خواهند شد. حتی در صورتی که زخم شانکر یا بثورات از بین بروند، شما باید دوره درمان خود را کامل کنید. پس از اتمام دوره درمان، پزشک مجددا یک آزمایش خون تجویز می کند تا مطمئن شود که عفونت از بین رفته است.
تا زمان بهبودی کامل، از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. لازم به ذکر است که ابتلا به این بیماری، مصونیت ایجاد نمی کند و حتی در صورت درمان و از بین رفتن کامل بیماری نیز، ممکن است دوباره به سیفلیس مبتلا شوید. بنابراین همیشه رابطه جنسی محافظت شده داشته باشید و اگر در معرض خطر ابتلا به سیفلیس هستید، به طور منظم آزمایش دهید.
چگونه می توان خطر ابتلا به سیفلیس را کاهش داد؟
از آنجایی که سیفلیس عموما از طریق تماس جنسی منتقل می شود، تنها راه پیشگیری از این بیماری، پرهیز از داشتن رابطه جنسی است. اگر از نظر جنسی فعال هستید، می توانید با استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم یا دنتال دم، خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. استفاده صحیح از کاندوم برای کاهش خطر ابتلا و جلوگیری از انتقال عفونت های مقاربتی، اهمیت بسیار زیادی دارد.
سیفلیس و سایر بیماری های مقاربتی (STDs) می توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. این بیماری ها به درمان و مراقبت های پزشکی فوری نیاز دارند. بنابراین همیشه هنگام برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید و آزمایشات مربوط به سیفلیس و سایر بیماری های مقاربتی را به طور منظم انجام دهید.
