خارش نوک سینه، علت های بسیاری دارد. نوک سینه ها عموماً حساس و برجسته هستند و ممکن است در اثر ساییده شدن، اگزما، شیردهی یا بارداری تحریک شوند. خارش گرفتن آن ها به ندرت می تواند نشانه ی بیماری جدی تری باشد.
حتی اگر تمایل شما به خاراندن زیاد باشد، معمولاً مقابله با این مشکل آسان است. در صورتی که چند هفته است که از محصولات بدون نسخه استفاده می کنید و خارش برطرف نشده است، به پزشک مراجعه کنید.
خارش نوک سینه به چه معناست؟
خارش نوک پستان یکی از علائم شایع آلرژی، التهاب یا حتی تحریک فیزیکی است و با گزگز، سوزش یا ناراحتی در سطح پوست مشخص می شود. این خارش می تواند در عارضه هایی که فقط روی خود ناحیه ی نوک سینه تأثیر می گذارد یا در ارتباط به عارضه های عمومی تر مانند کهیر یا اگزما رخ دهد.
سایر علل شایع خارش نوک سینه ها عبارتند از؛ محرک های شیمیایی مانند صابون و مواد شوینده، خشکی پوست و عوارض جانبی داروها. با توجه به علت خارش، احساس خارش ممکن است در یک یا هر دو نوک پستان ایجاد شود و با قرمزی، درد، تورم یا ترشح از نوک سینه های آسیب دیده همراه باشد.
علل خارش نوک سینه
خارش نوک سینه علت های بسیاری دارد که موارد زیر را نیز شامل می شود:
بارداری:
تغییرات هورمونی، بزرگ شدن سینه ها و افزایش جریان خون می تواند باعث خارش نوک سینه های زن در دوران بارداری شود. همچنین ممکن است فرد باردار؛ درد نوک سینه، گزگز، حساسیت و سنگینی سینه را نیز تجربه کند.
درماتیت:
- علل مختلفی برای درماتیت نوک سینه یا آرئول (ناحیه ی بیضی شکل دور نوک پستان) وجود دارد که شامل اگزما و سوزش یا درماتیت آلرژیک است. انواع خاصی از درماتیت نیز می توانند باعث اگزما شوند.
- اگزما یک بیماری شایع در زنان شیرده است، به ویژه آن هایی که قبلاً درماتیت آتوپیک داشته اند.
- اگزما یک بیماری پوستی است که می تواند هر بخشی از بدن از جمله سینه را تحت تأثیر خود قرار دهد.
- حساسیت و سوزش ناشی از اصطکاکی که با دویدن، لباس های زبر، آب، صابون و برخی مواد شوینده به وجود می آید، می تواند باعث ایجاد بعضی از انواع اگزما شود.
- بعضی از شکل های اگزما ناشی از واکنش آلرژیک یا تماس با محصولاتی مانند لانولین خالص نشده، پماد بابونه و عطرها است.
علائم اگزمای آرئول یا نوک پستان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خارش، سوزش و درد
- برآمدگی های ریز شبیه دکمه
- ضایعه هایی که مایع ترشح و تراوش می کنند
- پوسته پوسته شدن یا لایه برداری پوست یا تشکیل پلاک
مخمر:
گاهی اوقات ممکن است زنان از عفونت قارچی سینه، به نام مخمر سینه یا برفک رنج ببرند که معمولاً توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس ایجاد می شود. البته ممکن است برفک از علل ناشناخته دیگری نیز به وجود آید و در دوران شیردهی، در زنان مبتلا به برفک واژن و هنگام استفاده از آنتی بیوتیک رخ دهد.
برفک می تواند به خود نوک سینه نیز آسیب برساند. بروز مخمر سینه در مردان نادر است اما آن ها نیز ممکن است به آن دچار شوند. علائم مخمر نوک سینه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد سینه یا نوک آن که معمولاً به صورت سیخ زدن، تیر کشیدن یا احساس درد عمیق توصیف می شود.
- زنان ممکن است احساس سوزشی، اغلب پس از شیردهی تجربه کنند.
- حساسیت، سوزش، خارش یا گزگز نوک پستان
- صورتی رنگ بودن نوک سینه و آرئول
- آرئول خشک و پوسته پوسته
- جوش سفید
- نوک سینه های ترک خورده که به آهستگی بهبود می یابند.
- در حین شیردهی، نوزاد ممکن است دچار برفک شود و علائمی مانند لایه ی سفید در دهان، جوش روی زبان یا بثورات قرمز پوشک را بروز دهد.
- نوزادانی که به برفک دهان مبتلا می شوند، ممکن است هم زمان با مادرشان نیاز به درمان داشته باشند.
نوک سینه جوگر (ساییده شدن):
- به آن نوک سینه دونده نیز می گویند و به علت حساسیت و سوزش ناشی از اصطکاک لباس با نوک پستان در حین فعالیت هایی مانند دویدن، موج سواری یا وزنه برداری است.
- فعالیت های دیگری که در زنان و مردان باعث ساییدگی می شوند نیز، می توانند باعث بروز نوک سینه جوگر شوند.
- افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به نوک سینه دونده هستند، کسانی هستند که:
- پیراهن های پنبه ای می پوشند.
- بدون سوتین می دوند.
- در ماه های زمستانی که نوک سینه از سرما سفت می شود، فعالیت می کنند.
علائم نوک سینه دونده شامل موارد زیر است:
- تحریک و قرمزی پوست
- نوک سینه های دردناک و خشک
- ترک خوردن نوک سینه همراه یا بدون خونریزی
تشخیص علت خارش نوک سینه
پزشک برای تشخیص وضعیت شما چند سوال در مورد خارش نوک سینه ها می پرسد که عبارتند از:
- اولین بار چه زمانی متوجه خارش نوک سینه ی خود شدید؟
- آیا خارش در نوک پستان قرار دارد یا ناحیه ی بزرگتری را تحت تأثیر قرار می دهد؟
- آیا علائم دیگری هم دارید؟
- چه داروهایی مصرف می کنید؟
درمان خارش نوک سینه
بعد از تعیین علت اصلی خارش می توان گزینه های درمانی را بررسی نمود. دوره ی خاص درمان مورد نیاز، بستگی به شرایط ویژه ای دارد که باعث ایجاد مشکل شده اند.
ورم پستان:
ماستیت یا ورم پستان با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. برای جلوگیری از بازگشت و عود کردن عفونت، باید درمان را به صورت کامل انجام دهید. اقدامات دیگری که می تواند به کاهش علائم ورم پستان کمک کند، عبارتند از:
- مصرف مسکن های بدون نسخه
- نوشیدن مایعات به مقدار زیاد
- استراحت کردن
بیماری پاژه و سرطان سینه:
بیماری پاژه و سرطان سینه با روش های مختلفی درمان می شوند که عبارتند از:
- جراحی برداشتن تمام یا بخشی از پستان
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- به کارگیری هم زمان شیمی درمانی و پرتو درمانی برای کشتن یا کوچک کردن سلول های سرطانی.
بارداری:
به طور کلی، زنان می توانند خارش نوک سینه های مرتبط با بارداری را با موارد زیر درمان کنند:
- لوسیونی بدون مواد شیمیایی؛ مانند ویتامین E، کره ی کاکائو یا لانولین: استفاده از وازلین در طول روز نیز می تواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند. بعد از دوش گرفتن مخصوصاً در صبح و عصر، لوسیون یا وازلین را روی نوک سینه ها بمالید.
- شوینده های ملایم و بدون عطر: استفاده از این نوع محصولات از رسیدن مواد شیمیایی قوی به پوست جلوگیری می کند.
- سوتین مناسب: پوشیدن سینه بند مناسب بارداری که اجازه ی گردش هوا به سینه ها را می دهد و خیلی سفت نیست، می تواند به کاهش خارش کمک کند.
درماتیت:
درمان اگزمای نوک سینه یا آرئول شامل موارد زیر است:
- اجتناب از چیزهایی که باعث ایجاد یا بدتر شدن واکنش می شوند.
- پرهیز از خاراندن؛ زیرا این کار می تواند وضعیت را بدتر کرده و منجر به عفونت شود.
- مرطوب نگه داشتن پوست با مرطوب کننده ها.
- استفاده از استروئیدهای موضعی و سایر داروهای تجویزی، طبق دستور پزشک.
- استفاده از آنتی هیستامین ها مانند هیدروکسی زینک، طبق دستور.
مخمر:
درمان برفک سینه یا نوک آن شامل موارد زیر است:
- استفاده از کرم های ضد قارچ و داروهای خوراکی
- جلوگیری از رطوبت نوک پستان با خشک نگه داشتن آن ها
- تعویض پد سینه به طور مرتب در طول روز
- استفاده از آب گرم و صابون برای شستن لباس ها، حوله ها، سوتین، پدهای پرستاری و سایر لباس ها (و در صورت امکان خشک کردن آن ها در هوای آزاد)
- ضد عفونی کردن تمام وسایل پمپاژ و پستانک ها را در آب جوش به مدت 5 دقیقه یا طبق دستورالعمل خود محصول (در حالت ایده آل، جایگزین کردن هفتگی آن ها با وسایل جدید).
نوک سینه جوگر (ساییده شدن):
درمان و روش های پیشگیری آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- جلوگیری از تحریک بیشتر نوک پستان با توقف فعالیتی که باعث بیماری می شود تا زمانی که نوک پستان ترمیم شود.
- استفاده از کرم های ضد عفونی کننده
- خودداری از پوشیدن لباس های گشاد؛ می توانید یک سوتین بدون درز یا نیم تنه ی ورزشی، لباس ورزشی یا یک لباس با پارچه ی نرم بپوشید.
- پوشاندن نوک سینه ها با چسب ضد آب، قبل از فعالیت
- استعمال پماد محافظ موضعی مانند وازلین، قبل از فعالیت.
درمان های خانگی
اگر سینه ی شما می خارد اما جوشی ندارد؛ به احتمال زیاد علت خارش یک واکنش آلرژیک ساده، خشکی پوست یا رشد سینه است. خوشبختانه خارش ناشی از این علل می توانند با کمک موارد زیر به راحتی در خانه درمان شوند.
- کرم ها و ژل های موضعی
- آنتی هیستامین ها
- پیشگیری و رعایت بهداشت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
زمانی که خارش سینه یا نوک آن پس از چند روز از بین نمی رود یا اگر به نظر می رسد بدتر شده است، به پزشک مراجعه کنید.
در صورت تجربه ی موارد زیر، در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید:
- ترشحات خونی، زرد یا قهوه ای
- تورفتگی نوک سینه
- سینه های دردناک
- تغییرات پوستی که سینه را شبیه پوست پرتقال می کند
- ضخیم شدن بافت سینه
همچنین، در صورتی که در دوران شیردهی هستید و درد شدید یا علائم دیگر ماستیت را تجربه می کنید نیز به پزشک مراجعه نمایید.