روزاسه چشمی یک بیماری مزمن بدون درمان است. هر چند، راه حل هایی برای تسکین علائم این بیماری و شناخت عوامل تحریک آن وجود دارد. با پیدا کردن این راه حل ها می بایست تأثیر بیماری روی زندگی خود را به حداقل برسانید. روزاسه چشمی روی چشم ها و پوست اطراف آن ها تأثیر می گذارد.
روزاسه چشمی چیست؟
روزاسه چشمی یک بیماری التهابی است که چشم ها و پوست اطراف چشم ها را تحت تأثیر قرار می دهد. روزاسه چشمی نوعی از بیماری پوستی گسترده تری به همان نام روزاسه است که روی کل صورت اثر می گذارد. گاهی اوقات به آن اختلال عملکرد غده ی میبومین (MGD) نیز می گویند.
روزاسه چشمی یک بیماری مزمن (طولانی مدت) است که هیچ درمانی ندارد. منتها می توان آن را با روش های درمانی مختلف و اجتناب از محرک های این بیماری، کنترل کرد.
چه کسانی به روزاسه چشمی مبتلا می شوند؟
روزاسه چشمی می تواند هر کسی را درگیر کند. چند دسته از افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به روزاسه چشمی هستند، عبارتند از:
- بزرگسالان بین 30 تا 50 سال
- زنان و افرادی که در بدو تولد جنسیت زن به آن ها نسبت داده شده است
- افرادی که پوست روشن یا بوری دارند
- افرادی از پیشینه ی قومی اروپای غربی (به خصوص از انگلستان و اسکاتلند).
علائم روزاسه چشمی چیست؟
علائم روزاسه چشمی عبارتند از:
- پلک های ملتهب یا متورم (که گاهی به آن بلفاریت می گویند)
- ورم کردن دور چشم
- تغییر رنگ یا قرمزی اطراف چشم
- چشم صورتی (ورم ملتحمه)
- چشم های پرخون
- خارش
- سوزش
- خشکی چشم
- اشک دار بودن چشم ها (یا اشک زیاد)
- پوسته دادن مژه ها
- گل مژه مکرر یا مزمن
- حساسیت به نور
علائم روزاسه چشمی در افراد رنگین پوست
روزاسه گاهی تنها با «قرمزی» پوست سفید یا روشن ارتباط دارد. اما افرادی که پوست تیره تر و رنگین تری دارند نیز ممکن است به روزاسه چشمی مبتلا شوند.
بسیاری از علائم آن ها مشابه افراد سفیدپوست هستند اما تغییر رنگ که خصلت بارز روزاسه است، امکان دارد در پوست تیره کمتر مشهود باشد و حتی اصلاً قابل مشاهده نباشد. علائم روزاسه چشمی برای افراد رنگین پوست، عبارتند از:
- احساس گرما یا داغی دور چشم
- تیره تر شدن رنگ پوست دور چشم
علت بروز روزاسه چشمی چیست؟
پزشکان از علل بروز روزاسه چشمی اطمینان ندارند. بعضی از توجیهات احتمالی آن عبارتند از:
- اختلالی ژنتیکی که از یکی از والدین منتقل شده است.
- باکتری (به خصوص همان باکتری هلیکوباکتر پیلوری که عامل برخی بیماری های گوارشی است)
- محرک های محیطی
- مشکلی در گردش خون که باعث متورم شدن رگ های خونی می شود.
درست است که هیچ کس به طور قطعی علل بروز روزاسه را نمی داند، اما برخی شرایط و عوامل به عنوان عوامل تحریک کننده ی آن شناخته می شوند که عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض نور ماورای بنفش (مانند نور خورشید یا سولاریوم)
- استرس
- قرار گرفتن در معرض آب و هوای سخت (مانند گرما، باد یا سرما)
- نوشیدن الکل
- خوردن غذاهای تند.
روزاسه چشمی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص روزاسه چشمی، پزشک باید معاینه ی بدنی انجام دهد. بیمار حتماً می بایست تمامی علائم خود (حتی آن هایی که بهتر شده اند) را به اطلاع پزشک برساند.
علائم بیمار، سابقه ی پزشکی او و شناسایی هر گونه عامل تحریک کننده ی بیماری، تنها راه های تشخیص روزاسه چشمی هستند. بنابراین به اشتراک گذاشتن تمام جزئیات تجربه ی این بیماری، به تشخیص آن کمک خواهد کرد.
چه آزمایشاتی برای تشخیص روزاسه چشمی انجام می شود؟
هیچ آزمایشی برای تشخیص روزاسه چشمی وجود ندارد. همان طور که گفته شد، پزشک بر اساس علائم، سابقه پزشکی بیمار و چگونگی پاسخ او به هر یک از محرک های متداول روزاسه چشمی این بیماری را تشخیص می دهد.
روزاسه چشمی چگونه درمان می شود؟
مهم ترین جنبه ی درمان روزاسه چشمی، شناخت و اجتناب از محرک های آن است. این امر به خصوص به این دلیل درست است که درمانی برای روزاسه وجود ندارد. شناخت بیمار از این که چه چیزی باعث تحریک علائم او می شود، بهترین راه برای اجتناب از تجربه ی آن است.
روش های درمانی دیگر عبارتند از:
- گذاشتن کمپرس گرم روی چشم ها هم در حین و هم بلافاصله بعد از حمام کردن.
- استفاده از اشک های مصنوعی یا قطره های چشمی حاوی لیپید.
- داکسی سایکلین (قرص آنتی بیوتیک).
- شستن چشم ها با پاک کننده هایی با PH متعادل (به جای صابون).
- استفاده از کرم ضد آفتاب (با SPF 30 یا بالاتر).
سوالات متداول
روزاسه چشمی چگونه بر بدن تأثیر می گذارد؟
روزاسه چشمی باعث بروز علائمی در داخل و اطراف چشم ها می شود و ممکن است چشم ها و پوست اطراف آن ها را تحریک، دردناک، خارش دار و ناراحت کند.
روزاسه چشمی چقدر شایع است؟
طبق گفته ی محققین، حدود 5 درصد از مردم جهان به نوعی روزاسه مبتلا هستند. با این حال، بسیاری از افرادی که علائم خفیفی دارند، هرگز روزاسه ی خود را تشخیص نمی دهند. اکثر مبتلایان علائم خود را با آلرژی فصلی یا مشکلات مربوط به لنز چشم و … اشتباه می گیرند.
در صورت تجربه ی علائم جدید – به خصوص اگر بیش از یک بار عود کنند – می بایست به پزشک مراجعه کرد.
پرهیزهای غذایی روزاسه چشمی به چه صورت است؟
بیمار باید از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که علائم روزاسه چشمی او را تحریک می کنند اجتناب کند. برای بیشتر افراد، این موارد شامل غذاهای تند و الکل است. عوامل تحریک کننده برای هر شخص متفاوت با دیگری است. با شناخت این عوامل می توان در حد امکان از آن ها اجتناب نمود.
عوارض درمان با روزاسه چشمی
عوارض درمان روزاسه چشمی
بزرگترین عارضه ی درمان روزاسه چشمی این است که علائم بیمار آنقدر بد می شود که چشم و بینایی او را برای همیشه تحت تأثیر قرار می دهد. همچنین این خطر وجود دارد که لمس کردن چشم ها منجر به عفونت شود.
چگونه می توان علائم روزاسه چشمی را مدیریت و کنترل کرد؟
در واقع تنها با دوری کردن از محرک های این بیماری می توان علائم آن را مدیریت کرد. نوشتن لیست از مواردی که علائم را تحریک می کنند یا نمی کنند، ممکن است در این زمینه به بیمار کمک کند (به خصوص درست بعد از تشخیص بیماری). هنگام تجربه ی علائم، بیمار می تواند چند بار در هفته از کمپرس گرم روی چشمانش استفاده نماید.
برنامه ی درمانی پزشک بایستی به طور دقیق اجرا شود. مصرف داروها و استفاده از درمان های پیشگیرانه در زمانی که حتی بیماری عود نکرده و علائم تحت کنترل هستند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
چه هنگام بعد از درمان، بیمار احساس بهتری خواهد داشت؟
بیمار چند هفته پس از شروع درمان های جدید برای مدیریت علائم خود، احساس بهتری خواهد داشت. قطره های چشمی استروئیدی یا داروهای دیگر ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد تا اثر کنند.
این درمان ها روزاسه چشمی شما را درمان نمی کنند، اما باید علائم را تسکین دهند و فرد هنگام عود بیماری، راحت تر بگذراند.
چگونه می توان خطر ابتلا به روزاسه چشمی را کاهش داد؟
پس از تشخیص روزاسه چشمی، بهترین راه برای کاهش خطر عودهای بعدی این است که عوامل محرک را شناسایی کرده و از آن اجتناب نمود. بعضی از بهترین راه های جلوگیری از عود کردن بیماری، عبارتند از:
- محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- یافتن راه هایی برای مقابله با استرس در زندگی خود
- داشتن خواب به میزان سالم
چگونه می توان از بروز روزاسه چشمی جلوگیری کرد؟
هیچ کاری نمی توان برای پیشگیری از بیماری روزاسه چشمی انجام داد. پس از تشخیص، باید بر روی مدیریت علائم خود و اجتناب از محرک های بیماری تمرکز کرد که تا حد امکان، احتمال دچار شدن به روزاسه چشمی کاهش یابد.
بیمار چه انتظاری می تواند از روزاسه چشمی داشته باشد؟
بیمار باید این انتظار را داشته باشد که برای مدتی طولانی و احتمالاً تا پایان عمر خود درگیر این بیماری باشد. برخی افراد با یادگیری مدیریت محرک های خود، برگشت های کمتری از بیماری را تجربه می کنند اما همیشه احتمال عود کردن بیماری وجود دارد.
آیا نیاز به مرخصی گرفتن از شغل یا مدرسه ی خود است؟
احتیاجی به مرخصی از کار و مدرسه نیست. چنانچه شخص به نور حساس باشد یا به خاطر علائم خود نتواند به مانیتور کامپیوتر نگاه کند، ممکن است هنگام عود بیماری مجبور باشد مدتی را از کار یا مدرسه ی خود مرخصی بگیرد. پزشک در مورد فعالیت هایی که بیمار هنگام عود باید از آن ها دوری کند، با او صحبت خواهد کرد.
