تورم زیر چشم می تواند به دلایل مختلفی – از عارضه های خفیف مانند آلرژی یا مسدود شدن مجرای اشکی گرفته تا عارضه های شدیدتر مانند نارسایی یکی از اندام ها – ایجاد شود.
اگر فردی با تورم زیر چشم دچار مشکل تنفسی یا درد شدید است، باید فوراً به یک پزشک مراجعه کند. در این مقاله به علت ورم ناگهانی زیر چشم، علائم آن، مراقبت های خانگی و روش های درمانی آن خواهیم پرداخت.
علائم ورم ناگهانی زیر چشم
ورم زیر چشم اغلب باعث پف می شود که امکان دارد منجر به بسته شدن نسبی چشم شود. این امر، با توجه به علت اصلی مشکل ممکن است روی یک یا هر دو چشم اثر بگذارد. برای برخی شرایط، ورم ممکن است همراه با علائم دیگری مانند تغییر رنگ چشم، خارش، کبودی، اشک ریختن یا ترشح رخ دهد.
علل ورم کردن یک چشم
تورم یک طرف ممکن است به دلایل زیر باشد:
مالیدن بیش از اندازه ی چشم
گاهی اوقات افراد به دلیل خستگی زیاد، خارش یا وجود یک شیء خارجی در چشم، چشم ها را می مالند. مالیدن بیش از حد چشم می تواند منجر به تورم آن شود. با اجتناب از لمس چشم ها، وضعیت آن به حالت عادی باز می گردد.
جراحت
ورم ناگهانی چشم می تواند به علت آسیب و جراحت به وجود آید. بریدگی یا کبودی ممکن است باعث تورم، تغییر رنگ و درد شود. همچنین نیش حشرات مانند نیش زدن پشه در نزدیکی چشم، می تواند یکی از علت های ورم باشد.
در صورتی که ناحیه ی جراحت دیده ی کوچک نزدیک چشم، تمیز و خشک نگه داشته شود، می تواند خود بهبود یابد. اگر ورم و درد بدتر شود یا علائمی از عفونت مانند چرک یا ترشح دیده شود، ممکن است فرد به درمان پزشکی نیاز داشته باشد.
انسداد مجاری اشکی
این اتفاق از خروج اشک از چشم جلوگیری می کند و می تواند باعث ورم زیر چشم نیز شود. از علائم دیگر آن می توان به حالت آبکی شدن چشم ها و اشک ریختن بیش از حد اشاره نمود.
مسدود شدن مجاری اشک می تواند به دلیل عفونت چشم، آسیب یا تومور ایجاد شود. اگر علت این انسداد جراحت و آسیب باشد، ممکن است خود به خود برطرف شود. در صورتی که عفونت عامل آن باشد، احتمالاً با آنتی بیوتیک درمان می شود.
گل مژه
گل مژه عفونتی است که در پایه ی مژه ها ایجاد می شود و باعث ایجاد توده ای دردناک می شود. هنگامی که فردی گل مژه دارد؛ ممکن است احساس کند یک شیء خارجی در چشم او وجود دارد، احساس خارش کند، به نور حساس باشد و چشمانش حالتی اشک آلود داشته باشند.
گل مژه ها خود به خود برطرف می شوند. با این حال اگر بهبود نیابند، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده یا آن را تخلیه کند.
سلولیت دور چشم
سلولیت چشمی زمانی رخ می دهد که یک زخم در نزدیکی چشم آلوده شده و باعث تورم شدید زیر چشم، درد و التهاب شود. این بیماری در کودکان شایع تر است و اغلب ناشی از یک ضربه یا سینوزیت است.
این عارضه نیاز به درمان پزشکی دارد تا از آسیب به چشم ها و سایر اندام ها جلوگیری شود. درمان آن ممکن است شامل تخلیه، جراحی برای برداشتن بافت مرده و مصرف آنتی بیوتیک باشد.
لنفوم
لنفوم نوعی سرطان است که در موارد نادر می تواند ناحیه ی چشم را تحت تأثیر قرار دهد. فرد مبتلا به لنفوم، تورم و توده یا تومور قابل مشاهده ای را تجربه خواهد کرد. پزشکان ممکن است لنفوم را با استفاده از پرتو درمانی یا شیمی درمانی درمان کنند.
علل ورم در هر دو چشم
تورم زیر هر دو چشم ممکن است دلایل مختلفی مانند موارد زیر داشته باشد:
کیسه های زیر چشم
فرد ممکن است هنگامی که صبح از خواب بیدار می شود، متوجه ورم خفیف در زیر چشم ها شود. این امر ممکن است به علت بالا رفتن سن، جمع شدن مایع زیر چشم ها هنگام خواب و یا هر دوی این ها رخ دهد.
سیگار کشیدن، کمبود خواب، احتباس مایعات و آلرژی، احتمال ایجاد کیسه های زیر چشم را افزایش می دهد و خواب کافی، خوابیدن به صورتی که سر در وضعیت بالاتری قرار داشته باشد و کمپرس سرد، ممکن است به کاهش ظاهر آن ها کمک کند.
آلرژی
آلرژن ها (مانند گرده ی گیاه و شوره ی حیوانات خانگی) می توانند چشم را تحریک کرده و باعث واکنش آلرژیک شوند. علائم آن شامل ورم چشم، خارش، سوزش و اشک ریختن است. فرد مبتلا به این بیماری ممکن است علائم آلرژی دیگری مانند گرفتگی بینی، عطسه یا خارش گلو نیز داشته باشد.
در صورتی که ورم در ناحیه ی زیر چشم نتیجه ی یک واکنش آلرژیک باشد، مصرف داروهای ضد حساسیت بدون نسخه مانند دیفن هیدرامین ممکن است به کاهش این ورم کمک کند. فرد برای مصرف دوز مناسب باید دستورالعمل بسته را به دقت مطالعه نماید.
یک واکنش آلرژیک شدید ممکن است باعث آنافیلاکسی شود که یک وضعیت اورژانسی پزشکی بوده و باعث کهیر زدن، متورم شدن مجاری تنفسی و مشکل در تنفس می شود.
ورم ملتحمه
ورم ملتحمه در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی چشم رخ می دهد و باعث خون گرفتگی و تحریک چشم ها می شود که ممکن است با خارش، سوزش یا درد همراه باشد. در عفونت باکتریایی امکان دارد چشم، چرک سفید یا زرد تولید کند.
ورم ملتحمه ی ویروسی معمولاً هر دو چشم را درگیر می کند، اما عفونت باکتریایی ممکن است از یک چشم شروع شده و به هر دو سرایت کند. این بیماری مسری است، بنابراین فردی که این علائم را دارد باید از دست زدن به چشم خودداری کرده و برای درمان به پزشک مراجعه نماید.
بیماری موربیهان
طبق تحقیقات انجام شده، این بیماری نادر می تواند باعث تورم شدید زیر چشم و روی استخوان گونه شود.
پزشکان بیماری موربیهان را نوعی روزاسه می دانند که باعث قرمز یا تیره شدن پوست صورت می شود. این بیماری با مصرف استروئیدها و گاهی اوقات جراحی جزئی برای تخلیه ی مایع اضافی مورد درمان قرار می گیرد.
نارسایی اندام ها
یک فرد ممکن است به دلیل نارسایی یکی از اندام های خود (شامل قلب، کلیه یا کبد)، ورم در هر دو چشم را تجربه کند. هر یک از این شرایط بر توانایی بدن در تنظیم تعادل مایعات تأثیر می گذارد که اغلب باعث تورم در پاها و دیگر نواحی بدن نیز خواهد شد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بسیاری از علل ورم زیر چشم ها، موقتی یا خفیف هستند. کبودی های کوچک یا گزش حشرات، گل مژه و چشم های پف کرده ناشی از مالیدن بیش از حد چشم، ممکن است به خودی خود با درمان های خانگی برطرف شوند. تورم ناشی از آلرژی باید با آنتی هیستامین های بدون نسخه بهبود یابد.
با این حال در صورتی که علائم عفونت یا آسیب جدی تری مانند درد، التهاب یا چرک وجود داشته باشد، فرد باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. با بروز نشانه های زیر نیز باید سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی بود:
- بسته شدن جزئی یا کامل چشم ها به علت تورم
- متورم شدن چشم ها همراه با تب
- متورم شدن مجاری تنفسی یا مشکل تنفسی
- از دست دادن بینایی یا دوبینی
- متورم شدن چشم ها، قوزک یا کف پاها
درمان های خانگی
اغلب در موارد خفیف ورم زیر چشم، فرد می تواند تورم و هر گونه سوزش چشم را در خانه کاهش دهد. همچنین می توان موارد زیر را نیز امتحان کرد:
- کمپرس سرد یا یخ: با پیچیدن یخ در حوله یا مرطوب کردن یک دستمال و وارد کردن فشار ملایم به چشم تا 20 دقیقه، می توان یک کمپرس سرد درست کند.
- کمپرس گرم: برای درمان گل مژه، احتمالاً کمپرس گرم مؤثرتر باشد. یک دستمال حوله ای تمیز را در آب گرم خیس دهید و هر بار 10 تا 15 دقیقه روی چشم بمالید.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: NSAID ها (مانند ایبوپروفن) ممکن است به کاهش درد و ورم کمک کنند. هرچند اگر فردی بیش از 7 روز درد و ورم داشته باشد، باید به پزشک مراجعه نماید.
- قطره های چشم: قطره های چشمی آبرسان ممکن است علائمی مانند خشکی، خراشیدگی و سوزش را کاهش دهد. همچنین، بعضی از این قطره ها حاوی موادی هستند که به افراد مبتلا به آلرژی کمک می کنند.
- شست و شوی چشم: شست وشوی چشم با آب نمک می تواند به پاک سازی هر گونه آلودگی یا آشغالی که چشم را تحریک می کند، کمک نماید.
افراد باید جهت جلوگیری از انتقال بیماری های واگیردار، موارد زیر را رعایت کنند:
- خودداری از استفاده از لنز و آرایش کردن چشم
- استفاده از حوله و دستمال تمیز
- به اشتراک نگذاشتن محصولات مربوط به چشم، حوله و دستمال با دیگران
- دست نزدن به چشم ها، مگر در موارد ضروری
